 ‘ontdekking van de bejaarde ‘ ?

• oiv de Verlichting kwam ouderdom in een positiever daglicht te staan
• ouderdom stond niet langer voor aftakeling en (te) dicht bij de dood staan, maar voor wijsheid, kennis en moreel gezag

 ouderdom bij mannen en vrouwen

• ouderdom bij vrouwen
  • functionaliteit (= ‘schoonheid’ en voortplanting) was verdwenen, oude vrouwen werden dan ook gezien als oud, lelijk en afgeschreven
  • elitaire vrouwen konden op latere leeftijd wel rekenen op meer welwillende bejegening
• ouderdom bij mannen
  • het door de tijd getekende gezicht van een man werd als waardig ipv lelijk beschouwd
  • wijsheid en levenservaring werden geprezen

 ouderdom voornamelijk als begin vd definitieve aftakeling, de dood stond door het hoge sterftecijfer sowieso altijd heel dichtbij

 Historisch onderzoek naar leef- en kindertijd: Philippe Ariès ‘60

• beschreef de ME-samenleving als een wereld waar het leven zich op straat afspeelde, (..) en er weinig aandacht aan de kinderen werd besteed
  • kinderen werden gezien als potentiële arbeidskrachten, als kleine volwassenen : onderwijs en vorming werden aldus niet nodig geacht
  • in loop VMT: ontstaan van de liefde voor het kind en de affectieve band tussen ouders en kinderen, die voorrang kreeg op die van de traditionele familiebanden

 Le sentiment d’enfance’

• Dankzij deze ontwikkelingen naar het inzicht van de verschillen tussen jong en oud, tussen kind en volwassene, werd vorming buiten de huiselijke kring nodig geacht
  • belangrijke onderwijshervormingen : oprichting van armen- en dorpsscholen
  • verdwijnen van tradities zoals inbusselen van kinderen en het uitbesteden van kinderen aan voedsters
  • opdeling in aparte leeftijdsgroepen en sociale segregatie: kinderen werden op verschillende manieren opgevoed en opgeleid
  • opdeling in elite – en armenscholen
• het ‘vormsel’ als beslissende fase in de levensloop
  • intrede tot de katholieke gemeenschap
  • toetreden tot de wereld van volwassenen
  • geen vaste leeftijd, hing af van de bisschoppelijke visite
  • start van het beroepsleven: verlaten vh huis om in een landbouwbedrijf of ambachtsatelier te gaan werken
  • 25 j: meerderjarigheid, onafhankelijkheid vd ouders en recht op een volwaardig loon

 leeftijd : belangrijkste demografische variabele

 middeleeuwse sociabiliteit wordt ingeruild voor een vroegmoderne samenleving die een afbakening maakt tussen arm en rijk, man en vrouw, publiek en privé en dus ook jong en oud

 vooral herinnerd als de Virgin Queen, hoewel zij aanvankelijk niet bewust deze keuze had gemaakt, integendeel

• Een huwelijksalliantie met zowel Filips II als de Hertog van Anjou werd aanvankelijk ernstig overwogen
• Later stelde ze haar eigen positie bewust veilig door ongehuwd te blijven: een getrouwde vrouw was immers ongeschikt aan haar man en dat strookt niet met de idee van de soevereiniteit van een wereldlijk heerser
• Elisabeth werd aldus voorgesteld als de incarnatie van de Engelse staat

 Elisabeth herinterpreteerde ook de middeleeuwse politieke theorie van the King’s two bodies

• Body natural ( =het sterfelijke lichaam) en body politic(= het instituut koningschap)
• Tilbury Speech- 1588: Elisabeth sprak haar troepen voor de strijd tegen de Armada toe met de woorden:

‘ I know I have the body of a weak and feeble woman, but I have the heart and stomach of a king, and a king of England too’