1 de subjectivistische, verstehende benadering

2 de structuralistische, de semiotiek

3 de poststructuralistische stromingen (Bourdieu)

18^de &19^de eeuw: cultuurgeschiedenissen  vooruitgang van de mensheid (Montesqueue en Voltaire)

- Gustav Klemm, Allgemeine Kulturwissenschaft

Doel = ontwikkelen van een wetenschap van de cultuur (studie van menselijke verworvenheden)

~> beschrijven van de ‘opgang’ van de mensheid MAAR:

Cultuur is het resultaat van de wisselwerking tussen de mens en de natuur en van de wisselwerking tussen de mensen onderling (verruiming van het cultuurbegrip)

 alle levensgebieden vallen eronder (ook de volksgebruiken)

- Goudsblom

Het begrip wordt ontdaan van zijn oorspronkelijke, sterk waarderende connotatie.

~> cultuur = feitelijk, empirisch bestudeerbaar gegeven

Cultuur = alles wat de mensen in confrontatie met de natuur en in interactie met elkaar tot stand brengen

 deze opvatting ligt aan de basis van de culturele antropologie

bv. Tylor, Primitive Culture

De menselijke natuur is betrokken in een ononderbroken evolutieproces: Wildheid burgerlijke samenleving

MAAR: alles in de cultuur speelt een rol van betekenis en niets van de menselijke verworvenheden wordt ooit helemaal achterhaald

Survivals = elementen die in een rol in de vooruitgang blijven spelen, blijven bestaan

CULTUUR = Het complex geheel waaronder zowel kennis, geloof, kunst, recht, gewoonten

als gelijk welke andere vaardigheid of gewoonte valt, die de mens als lid van een maatschappij heeft verworven.

Conclusie

Humanistische opvatting over vorming  neutrale notie van cultuur

Het wetenschappelijke cultuurbegrip heeft zich van de idealistische, normatieve connotaties

van cultuur bevrijd.

TOCH kan het er niet los van worden gezien WANT de cultuur veronderstelt de overwinning op de natuur; het culturele is als dimensie van het menselijke handelen altijd aanwezig. Toch houdt de cultuur altijd en onvermijdelijk een breuk in met de natuur, en dus transcendentie.

De logos vangt aan met de breuk met de mythos en de cultuur vangt aan met de breuk met de

Natuur.

Maatschappij waarin de 3^de stand zich heeft kunnen emanciperen

paideia ~ onttovering van de mythe

cultuur ~ onttovering van de ME kijk op natuur en samenleving

 wetenschap en techniek (vooruitgang en rationalisering)

Politiek en economie worden losgemaakt uit alle andere levensdomeinen en hadden hun eigen

logica ~> handelen naar eigen en rationele inzichten

De mens hoefde niet te berusten in de eeuwige gang van zaken maar kon zijn leven rationeel

inrichten en voortdurend verbeteren.

Paideia ~> dynamisch cultuurbegrip

Vooruitgangsdenken & geloof in de verbeterbaarheid van de mens

Met de Verlichting kwamen er nog andere woorden; civilisation, esprit (Geist), lois, moeurs (steeds specifieke connotatie per land en taal)

 menselijk handelen is verbeterbaar & de mens kan zich verheffen indien zijn gedrag onderworpen wordt aan de rede

= Romeinse vertaling van paideia (door Cicero) is cultura animi

 de activiteit van het cultiveren, het bebouwen, bewerken van iets (hier: de menselijke geest)

Dingen groeien door toedoen van de mens; toegepast op de menselijke geest die ook kan groeien.

Middeleeuwen worden niet besproken daar men toen van een terugkeer naar de mythologische tijd kan spreken.