- Principe

Een verantwoord beleid heeft nood aan een geïntegreerd systeem van vastlegging van verantwoordelijkheden en controle op de taakvervulling (responsability accounting).
Een zogenaamd “gesloten kostensysteem” waakt erover dat voor iedere kost een verantwoordelijke functionaris wordt aangewezen.

Kostenplaatsen verdelen de onderneming in verantwoordelijkheidscentra.

Optimale kosteninformatie!

- Techniek

De kostenverdeeltechniek verschilt fundamenteel naargelang het directe of indirecte kosten betreft. Directe kosten => direct toegewezen aan kostendrager. Indirecte kosten => omslagsleutel.

- Kostenplaatsen

Verschillend van onderneming tot onderneming.VBN:

- Hulpkostenplaatsen

- Algemene kostenplaatsen

- Technische kostenplaatsen

- Industriële kostenplaatsen of fabricagekostenplaatsen

- Verkoopkostenplaatsen

De kostengegevens worden wel centraal verzameld, maar meteen per bestemming genoteerd in zogenaamde “hulpboeken”. Periodiek worden deze gecentraliseerd naar hoofdboeken die de algemene boekhouding bijhoudt en waardoor de jaarrekening kan worden opgesteld.

Verschil met andere methode? De primaire boekhoudkundige vastlegging van de kost gebeurt niet naar soort, maar naar soort op een bepaalde plaats.

- Centrale administratie en algemene boekhouding

De verzamelde gegevens worden in de algemene boekhouding verwerkt. Deze verwerking gebeurt via een systeem van hoofdboeken. D.w.z.:

• Aankoopboek
• Diversepostenboek (loon –en salarisberekening, afschrijvingen,..)
• Thesaurieboeken : kasboek, bankboek, wisselboek
• Verkoopboek

Kenmerkend:

• Centrale verwerking van alle kosten in algemene boekhouding
• Nadien detailverwerking voor analytische doeleinden
• Accuratessecontrole omdat de verwerkte kosten uiteindelijk over dezelfde kostenmassa slaan

De belangrijkste technieken zijn :

• Kostprijsberekening buiten de boekhouding (extracomptabel)
• Volledig autonome analytische boekhouding
• Analytische boekhouding, geïntegreerd in algemene boekhouding

Extracomptabele kostencalculatie of kostencalculatie autonoom gevoerd is meest voorkomend. “Extracomptabel” betekent dat men de kostengegevens buiten het boekhoudsysteem om herklasseert naar centrum en uiteindelijk product om de kostprijs te bepalen.

Autonome analytische boekhouding voornamelijk in grote ondernemingen met meestal een complexe exploitatiestructuur en gesofisticeerde administratieve organisatie. Iedere kosteninformatie zowel input voor analytische als voor algemene boekhouding.

De binnen de algemene boekhouding geïntegreerde analytische boekhouding wordt gekenmerkt door het feit dat alle kosteninformatie eerst analytisch verwerkt wordt in “factory journals” (noteren per centrum) en slechts in de algemene boekhouding opgenomen wordt via de centralisatie.

Klassiek maakt men volgende typologie:

• Proces costing of kostencalculatie van massaproductie : het exploitatieproces levert als output een gelijkwaardig product dat op continue wijze geproduceerd wordt
• Job-order costing of kostencalculatie van orderproductie : exploitatieproces levert als output verschillende producten in min of meer grote series. De productie gebeurt intermittent (niet continu).