• levensbeschouwingen hebben normatieve component (op ‘juiste’ pad houden)
• bestaat uit religieuze en/of morele voorschriften

• 18^e E: intellectuele elite meer en meer afstand kerkelijke leven/religieuze cultuur
• Zoeken een seculier discours waarin emoties ondergebracht kunnen worden (vroeger gecultiveerd in religie)
• vb. Deïstische natuurlijke religie  weinig christelijks  verwijst meer naar kosmische oorsprong + een hypothese
• religieuze gevoel  christelijk waarmerk kwijt

 religieuze ervaring = transreligieus

• 18^e E: verschijnen studies over esthetische categorie van ‘het sublieme’
• Meeste auteurs willen onderscheid maken tussen ‘schone’ – ‘sublieme’
  • SCHONE: liefelijk, bekoorlijk, decoratief, classicistisch, overzichtelijk

Vb. symmetrische tuin, stilleven

• SUBLIEME: angstwekkende kracht, gruwelijke pracht, onbegrensdheid

Vb. storm op zee, fonkelende sterrenhemel

• Spirituele zoektocht naar wil van god in het individuele leven
• Op spoor door eigen gemoedsbewegingen volgen / onderzoeken
• Veelvuldig gebruik 1^e pers enk
• Expressie van emotie lokt opnieuw emotie uit (toevertrouwen gevoelens aan papier)
• Duidelijk fysiologische beleving gevoelens

 evolutie naar vergeestelijkte/emotionele religieuze beleving

 uiterlijke methoden teruggedrongen tvv innerlijke methoden  laten minder diepe sporen na

 moderne spiritualiteit: complexe sequenties geestelijke oefeningen, regelmatig herhalen

om effectief te blijven