Item gefilterd op datum: december 2012

- Gevaar dat andere ondernemingen innovatie imiteren

- Patenten als prikkels om innovatie tot stand te brengen

- Dynamische efficiëntie

- Juiste afruil tussen statische en dynamische efficiëntie

- Welvaartsoptimum in punt C (MK extra eenheid = marginale bereidheid tot betalen), output qC, prijs pC

- Pareto-efficiënt punt qC niet houdbaar in vrije markt

- GK > GO: monopolist maakt verlies en verlaat markt

- Twee mogelijkheden:

- Maximumprijs instellen waarbij monopolist nog net uit kosten komt

- Overheid gaat zelf produceren, of private monopolist subsidiëren

- Opletten van overheidsinterventie!

- Een monopolie leidt tot welvaartsverliezen; de monopolist produceert te weinig.

- Wat kunnen we eraan doen?

- Monopolist belasten per eenheid output?

- Dan wordt er nog minder geproduceerd

- Monopolist belasten op zijn winst?

- Heeft geen impact op het outputniveau

- Wat dan wel?

Winsmaximalisatie bij belasting op output Winstmaximalisatie bij belasting op winst

- Welvaartsverliezen wel verminderen door opleggen van bindende maximumprijs

- Rechterpaneel: reactie monopolist op veranderingen in opbrengstenstructuur

- Zwarte curven: oorspronkelijke situatie

- Gekleurde curven: situatie met prijsreglementering

- Maximumprijs pmax moet bindend zijn en dus lager dan pM, zo niet is EM marktevenwicht

- Productieniveau ook niet hoger dan qC, want dan voor elke maximumprijs: MK > MO

- Maximumprijs verschuift marktevenwicht in interval MC

- Beste maximumprijs: pC (snijpunt MK-curve en marktvraagcurve

- Welvaartsverlies volledig geëlimineerd („marginal cost pricing‟)

- MK-curve valt samen met marktaanbodcurve

- Figuur 9.6.:

- Evenwicht volmaakte mededinging EC

- Geproduceerde hoeveelheid qC

- Prijs pC

- Uitkomst Pareto-efficiënt: MBB = MK

- Dezelfde markt onder monopolie EM

- Winstmaximalisatie geeft MO = MK

- Nu wordt minder verkocht (qM<qC) tegen hogere prijs (pM>pC)

- Welvaartsverliezen bij monopolie

- Bij qM isMBB>MK

- Welvaartsverlies bij qM: gekleurde oppervlakte MEMEC (“deadweight loss” of “excess burden”)

- Pareto-inefficiënte situatie

- Maatregelen overheid?

- Meestal worden monopolies als ongunstig beschouwd, want hoge prijzen en winsten

- Monopolies hebben negatief welvaartseffect (met Pareto-efficiëntie)

- Toetreden van anderen bemoeilijken

- Voorbeeld

- Dreigen met dure rechtszaken (dreiging moet wel geloofwaardig zijn)

- Dure advertentiecampagnes

- Concurrentieverbod door overheid opgelegd

- NMBS

- Uitvaardigen van licenties voor bepaalde activiteiten

- Aantal apotheken per buurt beperkt

- Aantal lokale radiozenders met zendfrequentie

- Opzegvergoedingen

- Tijdelijke monopolies: onderzoek en ontwikkeling,

- Rank Xerox (kopieerapparaten)

- Schaalvoordelen en natuurlijke monopolies:

- Natuurlijk monopolie: slechts één onderneming raakt uit kosten

- Schaalvoordelen: grotere ondernemingen hebben lagere gemiddelde kosten dan kleinere ondernemingen (o.w.v. dalende GK-curve op LT)

- Schaalvoordelen sterker naarmate monopolist langer in markt (dynamisch van aard) door bv. learning-by-doing

- Netwerkexternaliteiten: meer consumenten kiezen voor hetzelfde product en ondervinden daardoor positieve effecten

- Software

- Exclusief gebruiksrecht van productiefactoren:

- Schaarse grondstoffen

- Aluminiumproducent als eigenaar van alle bauxiet

- Technologische kennis:

- Unieke, niet-imiteerbare kennis

- Coca-Cola

- Vaak productieproces gekend, maar namaak van rechtswege verboden

- Prikkel om toe te treden op markt of markt te verlaten: winst of verlies

- Toetreding nieuwe ondernemingen leidt tot erosie van winst

- Daarom: toetredingsbelemmeringen

- Voorbeeld: Vakantiehuisje huren

- Tijdens pinksterweekend

- Grotere vraag naar huisjes en dus hogere prijs

- Meer vraag bij werkenden

- Klantengroep met hogere reservatieprijs betaalt hogere prijs, niet-actieven kiezen goedkopere gewone weekend

- Zelfselectie zorgt voor evenwicht

- Intertemporele prijsdiscriminatie: prijsdiscriminatie op basis van periode waarin goed of dienst wordt aangeboden. Voorbeeld solden (maar weinig zinvol)

- Vorm van intertemporeel discrimineren: eerst hoge prijs aanrekenen, daarna lagere prijs

- Kwaliteitsverschillen door objectieve technologische verschillen en optreden overheid

- Voorbeeld dieselwagens duurder want

- Goedkoper in brandstofverbruik

- Minder zwaar belast