Item gefilterd op datum: december 2012

- Marktsegmentatie doet winst stijgen t.o.v. zonder prijsdiscriminatie (zie figuur 9.4)

- Winst echter kleiner dan bij perfecte prijsdiscriminatie

- Vaststelling: vraag naar bioscooptickets bij jongeren prijsgevoeliger dan bij volwassenen

- Twee deelmarkten:

- Links: jongeren

- Rechts: volwassenen

- MK bioscoopuitbater constant in beide markten

- Winst kan slechts maximaal zijn (MK = MO) als MO in beide deelmarkten aan elkaar gelijk zijn

- Prijs op beide deelmarkten differentiëren: PJ voor jongeren en PV voor volwassenen

- Prijs relatief hoog bij inelastische vraag, en relatief laag bij elastische vraag

- Dumpingpraktijken ook een vorm van marktsegmentatie

- Op buitenlandse markt lagere prijs aangerekend dan op de binnenlandse markt

- Voorwaarde voor marktsegmentatie:

- Onmogelijkheid van klantengroepen om tot doorverkoop van identieke producten over te gaan

- Anders marktsegmentatie geërodeerd

- Transactiekosten kunnen deze mogelijkheid beperken

- Observaties:

- Rechterfiguur: bij perfecte prijsdiscriminatie geen reden outputniveau qM te behouden

- MO = vraagcurve

- Elk verkocht broodje heeft prijs = maximale betalingsbereidheid, B geeft dus optimum weer (snijpunt vraagcurve en MK-curve), output gestegen

- Gekleurde oppervlakte: extra winst t.o.v. onveranderde outputniveau

- In praktijk: zelden prijsdiscriminatie, want meestal maximale betalingsbereidheid van consumenten niet gekend

- Andere strategieën om winst te vergroten: vraagzijde opdelen in verschillende klantengroepen

- Eerste geval: karakteristieken van kopers gebruiken: marktsegmentatie

- Tweede geval: drempels inbouwen die moeilijker te nemen zijn voor consumenten met hoge reservatieprijs, daarna uit eigen beweging onderverdelen in verschillende reservatieprijzen

- Uitgangspunt tot nu toe voor bepalen winst- maximaliserende output:

- Alle geproduceerde eenheden verkocht aan dezelfde prijs

- Figuur 9.3. illustreert hoe monopolist winst vergroot, door aanrekenen van verschillende prijzen aan verschillende consumenten. Dit is prijsdiscriminatie:

- Observaties:

- Linkerfiguur: evenwicht monopolist bij uniforme prijszetting

- Broodjesprijs pM = €4

- qM = 200 broodjes

- Veronderstel dat outputniveau gelijk blijft terwijl prijsdiscriminatie mogelijk wordt

- Monopolist laat sommige consumenten > €4 betalen, wat mogelijk is, want links van A is betalingsbereidheid voor broodjes > €4

- Indien monopolist erin slaagt om elke koper diens reservatieprijs te laten betalen:

- Perfecte prijsdiscriminatie

- Gekleurde driehoek: extra opbrengst, extra winst

- Prijs geen exogeen gegeven meer

- Monopolist bepaalt zelf prijs en hoeveelheid

- MK en MO bij optimale outputniveau lager dan marktprijs

- Dalend verloop vraagcurve: MO altijd kleiner dan GO (= marktprijs)

- Monopolist zet steeds prijs boven MK

- Monopolist kiest altijd punt op elastisch deel vraagcurve (Figuur 9.1.)

- Matewaarin prijs boven MK ligt, wordt de “mark-up” of “price-cost margin” genoemd

- Intuïtie: marktmacht monopolist neemt toe bij inelastischer vraag

- Relatie tussen MO en prijselasticiteit van de vraag:

- Bij winstmaximaliserende outputniveau: MO = MK, dus herschrijven geeft:

- Mark-up, μ, is verschil tussen prijs en MK:

- Onder volmaakte mededinging geen mark-up mogelijk, want ondernemingsvraag perfect elastisch (geen marktmacht):

- Bij eindige elasticiteit neemt marktmacht toe, naarmate elasticiteit kleiner wordt (in absolute waarde)

- Hoe kleiner elasticiteit (in absolute waarde), hoe hoger monopolist zijn prijs kan opdrijven boven de MK

- Abba Lerner (1905-1982): monopoliegraad meten aan

de hand van verhouding μ(p)/p (Lerner-index)

Mark-up: de monopolist zet een prijs boven de marginale kost

- Monopolist kiest dat outputniveau waarbij marginale kosten gelijk zijn aan marginale ontvangsten (qM in figuur 9.2)

Winsmaximerende outputkeuze van de monopolist

Winstmaximalisatie als MK=MO

- Ontvangsten

- Kosten vertonen U-vormig patroon

- Marginale kosten en marginale ontvangsten kruisen mekaar in E

- qM bedraagt 200 broodjes

- Productie < qM :

- MO > MK

- Productie > qM :

- MO < MK

- Prijs is afhankelijk van vraagzijde, hier: pM = €4

- Positieve maximale winst?

- Bij qM:GO>GK

- Indien anders: sluitingsregel gebiedt de productie te staken

- Ook op korte termijn:

- Monopolist houdt enkel rekening met variabele kosten, want vaste kosten spelen geen rol voor bepalen outputniveau

- Pas zinvol te produceren als prijs > gemiddelde variabele kosten

- Op lange termijn:

- Prijs > gemiddelde kosten voor winstgevende productie

Monopolist maakt keuze:

- Kleine verkoop bij hoge prijzen enerzijds of;

- Grote verkoopsvolumes bij lage prijzen anderzijds

- Vb.: Marktvraagfunctie naar belegde broodjes (zie hoofdstuk 3):

- Toename ontvangsten:

- Door prijsverlaging of prijsverhoging?

- Dit hangt af van prijselasticiteit van vraag

Verloop van de opbrengsten bij de monopolist

- Interactie tussen prijs, verkochte hoeveelheid en totale ontvangsten gereflecteerd in dalend verloop van marginale ontvangsten

- Marginale ontvangsten liggen onder gemiddelde ontvangsten

- Verschil met vorig hoofdstuk: bij volmaakte mededinging: marginale en gemiddelde ontvangsten steeds gelijk aan gegeven marktprijs

- Monopolist bepaalt zelf prijs, want is prijszetter

- Monopolist kan meer verkopen door prijs te verlagen

- Prijsverlaging betekent echter niet noodzakelijk hogere ontvangsten (zie hoofdstuk 4)

- Perfecte mededinging: zoveel verkopen als men wil, bij gegeven marktprijs

- Eén aanbieder van product zonder goede substituten, gevolg: economische machtspositie

- Echter: weinig voorkomende marktvorm

- Perfecte concurrentie

- Vrije prijsvorming leidt tot welvaartsoptimum in markt met perfecte concurrentie

- Weinig markten vertonen perfecte concurrentie Asymmetrische informatie, productdifferentiatie, weinig aanbieders, prijsafspraken...

- Publieke goederen en externe effecten

- Agenten beslissen zonder rekening te houden met effecten op andere agenten -

- Traditionele marktfalingen

- Verdeling

- Eerste welvaartstheorema zegt niets over verdeling

- Overheidsfalingen

- Doelstellingen overheid stroken niet altijd met doelen van burgers

- Overheid en markt

- Stap 1: Is er een duidelijke marktfaling?

- Stap 2: Wat is daarop het ‘ideale’ overheidsantwoord?

- Stap 3: Wat zijn de gevolgen van de interventie?

- Stap 4: Beslissing

- Marktmechanisme

- Uitkomst van ongecoördineerde handelingen in veranderende omstandigheden op Paretogrens houden

- Juiste incentives

- Juiste allocatie van middelen

- Partieel versus algemeen evenwicht

- Studie van algemeen evenwicht: complex

- Walrasiaans evenwicht: simultaan evenwicht in alle markten