het is ook mogelijk om het partijenmodel en het systeemmodel te integreren. Dat leidt tot een interessante manier van kijken naar organisaties: het ‘partijen in een systeemmodel’. Hierbij worden organisaties bijvoorbeeld gezien als netwerken van teams (afdelingen, eenheden) die met elkaar samenwerken én tegelijkertijd competitie met elkaar voeren.

• Het is een systeem, maar ook een netwerk van partijen.

De autonomie van de onderdelen kan worden versterkt door methoden als:

• Instellen van resultaatverantwoordelijke teams met eigen klanten en producten;
• Feedback van resultaten op afdelingsniveau;
• Duidelijke afdelingsdoelstellingen.

Kortom: organisaties kunnen bekeken worden vanuit twee ‘brillen’:

1. Door te bekijken naar welke van de vijf onderdelen waaruit de organisatie is opgebouwd domineert (Mintzberg);

2. Door organisaties te bekijken in termen van partijen met uiteenlopende belangen versus een coherent systeem met gelijkgerichte doelen.

ziet een organisatie als een vrij duurzaam geheel van afdelingen.

• Er is sprake van een gemeenschappelijke ideologie die de individuen en eenheden bindt.
• Iedereen voelt zich als onderdeel van de organisatie.
• De ideologische organisatie van Mintzberg is een extreme vorm van het systeemmodel.

ziet organisaties als een ‘belangengemeenschap’ van eenheden (teams of afdelingen vormen partijen).

• Een organisatie is als het ware een arena, waarin partijen (afdelingen, teams) als het ware ‘strijden’ om realisatie van hun eigen belangen.
• Deze eenheden blijven slechts bij elkaar als de voordelen voor iedere partij van het ‘bij elkaar zijn’ opwegen tegen de nadelen van het uiteen gaan.
• De organisaties wordt dus slechts bij elkaar gehouden door ‘lokmiddelen’ (wat heeft men elkaar te bieden?) of dwangmiddelen (waarmee kan men elkaar bedreigen of bestraffen).
• Het partijenmodel vormt gelijkenissen met de politieke organisatie van Mintzberg.

• Er is sprake van gezamenlijke waarden en overtuigingen die de organisatie onderscheiden van andere organisaties.
• Duidelijke, gerichte, inspirerende opdracht.
• Coördinatie door standaardisatie van normen (‘samen de schouders eronder’).