• Ideologie = een samenhangend mensbeeld dat steun en zekerheid geeft, al dan niet bewust wordt opgedrongen en antwoorden geeft maar geen vragen laat stellen (een verstard mensbeeld dat gecontroleerd wordt door autoritaire en absolutie gezagsinstanties die geen tegenspraak dulden)
• Duidelijk onderscheid tussen ideologie en filosofie: ideologie helpt om traditionele zuilen in stand te houden en het is hieruit dat filosofie in een actief-pluralistische context een uitweg kan bieden

• De filosofische vragen kunnen zowel door de filosofie als door de godsdienst behandeld worden
  -het is de methode (de weg) om tot een antwoord te komen, die verschilt
• Filosofie: geen plaats voor een boven- of buitenmenselijke ervaring, waarin bepaalde waarheden aan de gelovigen worden meegedeeld en door hen worden aanvaard à filosofie beperkt zich tot een kritisch-rationele benadering van dezelfde problemen

• Filosofie en godsdienst zijn dus geen natuurlijke vijanden, alleen spreekt de godsdienst zich soms uit op terreinen waar de filosofie geen antwoord kan geven of tenminste de vraag openhoudt

• Filosofische vragen werden pas mogelijk en zinvol nadat mensen op een zeker niveau van materiële beschaving waren geraakt en ze dus niet hun hele actieve leven aan produceren van voedsel en bescherming tegen de natuur hoefden te besteden
• Zo ontstond er een kleine minderheidsgroep van bevoorrechte burgers die een deel van de vrijgekomen tijd aan verder onderzoek konden wijden in de handelssteden = groep van ‘vrijgestelden’ (priesters, priesteressen, dichters die in lange epische verhalen de mythen van de stam verder vertelden)
• Mythe = een als correct aanvaarde doch niet-gefundeerde voorstelling van zaken

• Er komt een punt in het sociale en historische groeiproces waarop deze mooie verhalen niet meer volstaan en de nieuwsgierigheid is gewekt à deze nieuwsgierigheid + groeiende ervaring (experimenten, reizen, contacten met andere culturen) = drijfveer van alle wetenschappelijk en filosofisch denken

• Beginperiode van westerse denken (6^e eeuw v. Chr.): alle vormen van denken worden door filo-sofen bedreven

- filo-sofen = vrienden van de sofia of wijsheid = mensen die in bloeiende handelssteden en havens van Klein-Azië (huidig Turkije) en later in de grote Griekse metropolen een antwoord zochten op een reeks vragen die tot dan toe door mythologie en godsdienst behandeld waren of die om praktische redenen opzij werden geschoven

• Filosofische vragen:

- waar komt de wereld vandaag en waaruit bestaat het heelal?
- bestaat er een absolute waarheid en hoe kunnen we die kennen?
- wat zijn de regels van het denken?
- wat noemen we goed en kwaad, en waarom?
- hoe bereiken we de beste vorm van het menselijk samenleven?
- wat is de zin van het leven?