• gedragseffecten bij mensen
  • ongevallen
  • aandoeningen (tumoren, hersenbloedingen)
  • vergiftiging (bv. alcohol)
  • Transcranial Magnetic Stimulation (TMS): tijdelijk deselectedren

• gedragseffecten bij dieren (en soms bij mensen)
  • gericht aangebrachte schade bij dieren (=‘ablation’) (bij epileptici, kankerpatiënten)
  • gene knockout

- aangebrachte genmutatie voorkomt synthese van een bepaalde eiwit (bv. neurotransmitter of receptor)

• inzicht wordt hierbij bemoeilijkt door
  • grote individuele verschillen
  • globale hersenschade (schade volgt niet de functionele structuren)
  • plasticiteit (fysiologische en gedragsaanpassingen)

• bij beeldgevende methoden (fMRI, PET): trek beeld bij taakuitvoering af van beeld in de ‘contrôle conditie’
  • waar mee vergelijk je het: juiste contrôle conditie vaak moeilijk

• ElectroEncefaloGram (EEG)
  • electrische signalen: wanneer en van waar?

• Magnetoencephalografie (MEG)
  • magnetische signalen

• ouder: Positron Emission Tomography (PET): opname van radioactieve glucose door actieve neuronen  celmetabolisme
  • nadeel: radioactieve stof in het lichaam

• tegenwoordig: functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI)
  • meet stofwisseling in de hersenen d.m.v. wisselend magnetisch veld (hemoglobine met vs. zonder O2)
  • scherper beeld (1-2 mm), veilig, maar traag (1 s)

• Gall (ca. 1890): frenologie bestudeerde schedelknobbels
  • frenologen weinig kritisch (= weinig wetenschappelijk, meer een geloof)

• hersengebieden postmortem correleren met expertise
  • echter, het aantal bijzondere proefpersonen is erg klein
  • zie: Albert Einstein's brain (Wikipedia): Einstein had relatief kleine hersenen met geringere neuronafstanden

• moderne hersenscanmethoden (CT, MRI) laten een relatie zien tussen omvang hersengebieden en bv. IQ, muzikaliteit, routevinden

• correlatie ≠ causaliteit: wat veroorzaakt wat?