Er bestaan scholen, maar in sommige samenlevingen geen (zowel nu als vroeger). Scholen bestaan overal en zijn blijkbaar een succesvolle manier om kennis over te dragen. Hoe komt het dat deze bestaan? Vroeger waren er ook al scholen, maar velen gingen er niet naartoe en bleven zo analfabeet. In wiens belang zijn er scholen? Het antwoord van een naïeveling zou hierop zijn : ‘Om bij te leren.

Arbeidsregime en discipline werd in grote mate opgelegd onder dwang.

16^e eeuw: Nieuwe arbeidsethos; nieuwe mentaliteit; arbeid = plicht = doel op zich

Waarom kapitalisme in de 16^e eeuw?

• Ging gepaard met omwenteling in religie
  = doorbraak protestantisme
• “Voorbeschiktheid” (Calvin)
  = God wist alles
  = Alles lag al vast
  
  Maar je kan wel te weten komen of je in hemel/hel terecht komt.
  Als je al een deugdzaam leven leidt, dan kom je in de hemel.

- Arbeidzaam leven leiden!!

Vroeger: Arbeid Nieuw : Hier wordt arbeid geprezen
 ketterij : Als je arbeid heb je geen tijd om te
 dwang consumeren; om iets zondig te doen

Gevolg:

Calvinisten storten zich op arbeid

- Oppotten + herinvesteren in bedrijvigheid

= kapitalistisch !!

Kwestie:

Weber ziet deze verbanden niet oorzakelijk maar cultureel verbonden.
Ideaaltypes: analyseren/verklaren wat er in maatschappij gebeurd

Ford ontwikkelde eveneens fabriekssysteem dat zo productief mogelijk moest zijn.

 ook volgens hem: routine en standaardisering zorgde voor hogere productie

Kern:

Zoveel mogelijk het productieproces mechaniseren.

• Lopende band = symbool van massaproductie

Verhoogde productie moet gepaard gaan met verhoogde afzet

• Arbeiders voldoende koopkracht krijgen om na lang sparen en arbeiden zich een T-fordje te kunnen aanschaffen

Motivering arbeiders om werkzaam leven te leiden

• Goede huisvesting, sociale voorzieningen, ontspanning

Frederick Taylor was Amerikaanse machinebankwerker die opklom tot ploegbaas, die uit zijn frustrerende pogingen om productie ondergeschikten op te drijven, aantal lessen had getrokken.

Efficiëntie

• Iedere taak moest in zijn afzonderlijke bestanddelen worden uiteengelegd en ‘geoptimaliseerd’
• Er werd voor iedere arbeidstaak nagegaan wat de snelste werkwijze was, zodat meest efficiënte werkwijze overbleef
• Tenslotte arbeiders aangeleerd/verplicht om arbeidstaak op optimale manier uit te voeren.

Rationaliteit

• Taylor dacht dat hij alle partijen bevredigde, iedereen zou er wel bij varen
• Taylorisme lag in de lijn van logica van fabriek zelf, arbeiders moeten zich aanpassen aan een hen opgelegd werkritme