Begrijpt het individu dat anderen een attributiefout maken over zijn/haar gedrag?

Uit onderzoek blijkt: JA

Spotlight effect:

We gaan ervan uit dat onze gedragingen voor anderen meer opvallen dan wat objectief het geval is (meer schaamte dan nodig)

Onderzoek Gilovich et al.

Inhoud: men moest zichzelf en anderen beoordelen in verband met de gemiddelde verschijning (ziet persoon x er beter of slechter uit dan anders en hoe denken de mensen over mij?)

Resultaat: overschatting, ze dachten dat iedereen had opgemerkt dat hij/zij vettig haar had, wat het geval niet was.

= het tweestappenmodel van het proces van attributie

1) Interne attributie: we gaan ervan uit dat iemands gedrag het gevolg is van iets in die persoon.

2) we proberen deze attributie aan te passen door te kijken naar de situatie waarin diegene zich bevond.  die correctie is vaak onvoldoende

• Vooral de aanpassing van het anker is een bewust proces, de ankering gebeurt eerder automatisch. Wanneer we tijd en motivatie hebben en de energie investeren, dan proberen we aan te passen. Als tijd, motivatie en/of energie ontbreken dan is er geen aanpassing. Dan is de aanpassing afwezig en slaan we de tweede stap vaak over. Hierdoor krijgen we extreem interne attributie

REDEN 1:

• Wanneer we het gedrag van een persoon willen verklaren, ligt onze aandacht vooral bij de persoon en niet bij de situatie. De situationele oorzaken van iemand anders’ gedrag zijn dikwijls onzichtbaar voor ons.
• = perceptuele salliëntie: het ogenschijnlijke belang van de informatie waarop mensen hun aandacht gericht hebben.

Demonstratie invloed salliëntie: onderzoek Taylor & Fiske

• Inhoud: Twee pseudo proefpersonen voeren een ingestudeerd gesprek. Zes proefpersonen observeren vanuit drie soorten observaties (schuin achter persoon B (beter zich op persoon A), schuin achter A (beter zicht op persoon B) of even goed zicht op persoon A als op persoon B).
• O.V.: positie die ze innemen tov de 2 sprekers
• A.V.: beoordeling wie het meeste inbreng heeft in het gesprek
• Resultaat:

Degene die je het best kan zien, heeft volgens jou meer inspraak in het gesprek. Wat je ziet, daar gaan ook je bewuste en automatisch processen over. Wat je niet ziet, daar denk je niet over.

• We richten onze aandacht meer op de personen dan op de situatie

REDEN 2:

• We ankeren onze attributie op de perceptuele salliëntie van de persoon en daarna passen we dat anker onvoldoende aan. We gebruiken het middelpunt van onze aandacht als beginpunt.
• Bijvoorbeeld: experiment Jones & Harris (essay Castro) onvoldoende aanpassing van het standpunt in de essay.

De fundamentele attributiefout = correspondence bias

= neiging tot de gevolgtrekking dat iemands gedrag overeenkomt met zijn of haar persoonlijkheid. Causale attributie wordt relatief meer intern dan objectief gerechtvaardigd, de interne/dispositionele factoren worden overschat en de rol van de situationele factoren worden onderschat.

Onderzoek Jones & Harris

• Opdracht: Studenten moesten een essay lezen dat geschreven was door een medestudent. Die essay was ofwel voor of tegen het bewind van Fidel Castro. Vervolgens moesten de studenten raden hoe de auteur van de essay werkelijk tegen Fidel Castro aankeek. In de ene conditie hadden de onderzoekers gezegd dat de auteur zelf kon bepalen welk standpunt hij innam. In een andere conditie kregen de studenten te horen dat de auteur het standpunt toegewezen had gekregen als deelnemer van een debat.
• O.V.: Pro of contra Castro + vrije keuze of niet
• A.V.: beoordeling van de attitude van de auteur
• Resultaat:

De studenten waar ze tegen hadden verteld dat de persoon een keuze had kozen ervoor dat het standpunt in de essay ook het persoonlijke standpunt was van de student = logisch

De studenten waar ze tegen hadden verteld dat de auteur geen eigen keuze had kozen er meestal toch ook voor om het standpunt in de essay ook toe te wijzen aan de persoonlijke mening van de auteur. = niet logisch WANT mensen die denken dat het geschreven is in opdracht van een onderzoeker dus je kunt er rationeel gezien niets uit afleiden: de lijn ligt vlak (je kan niet weten of de persoon pro of contra is)