Voorwaarden voor normatieve sociale invloed

Latané: sociale impact theorie

De kans dat je reageert op de sociale invloed van andere mensen is afhankelijk van drie variabelen:

1) Hoe belangrijk is de groep? (sterkte van de groep?)

2) Hoe dicht staat de groep bij ons? (in tijd en ruimte)

3) Hoe groot is de groep, aantal mensen dat er in de groep zitten?

Hoe belangrijker de groep is + hoe dichter de groep bij ons staat hoe moeilijker het is om uit de groep te ontsnappen

Groepsgrootte neemt toe  elk groepslid die erbij komt heeft minder invloed (van 3 naar 4 mensen gaan heeft meer verschil dan van 23 naar 24 mensen gaan)

Als de groep uit drie of meer personen bestaat

Uit variaties van het experiment van Asch blijkt dat het conformisme toeneemt als het aantal mensen toeneemt maar dat stopt vanaf dat de groep bestaat uit 4 à 5 personen, dan neemt het conformisme niet zo veel meer toe.

Als de groep belangrijk is

Normatieve druk is veel sterker als hij afkomstig is van personen die belangrijk zijn voor ons. Die oefenen meer invloed op ons uit dan groepen waar we weinig of geen binding mee hebben.

Als men geen bondgenoten heeft in de groep

Normatieve sociale invloed is het sterkst wanneer iedereen in de groep hetzelfde zegt of gelooft.

Zulke normatieve sociale invloed ontstaan is moeilijk of zelfs onmogelijk.

Om het belang van een bondgenoot te testen  Asch voerde nog een variatie uit van zijn conformisme-experiment. Hij had 7 pseudoproefpersonen, daarvan liet hij er 6 het verkeerde antwoord zeggen en 1 iemand het juiste. De proefpersoon stond niet meer alleen. Het feit dat hij een bondgenoot had, hielp hem weerstaan aan het conformisme.

Als de groep een collectivistische cultuur heeft

Asch studies werden in verschillende culturen uitgevoerd  verschillen

In collectivistische culturen : conformisme is een goede eigenschap

In individualistische culturen: conformisme is geen goede eigenschap

MAAR opvoedingsstijl speelde geen rol

Het effect van zelfwaardering en nood aan waardering door anderen

Weinig zelfwaardering  sneller conformeren
Veel zelfwaardering  minder snel conformeren

Hebben een effect maar dat effect is afhankelijk van de situatie. Soms overdrijft de situatie het effect van deze persoonlijkheidstrekken

Sekseverschillen in conformisme

Gemiddeld zijn mannen minder conformerend (maar slechts een miniem verschil met vrouwen)

Sekseverschillen ivm conformisme zijn vooral afhankelijk van de situatie (groepsdruk,…), daar treden ze vooral op.

Afhankelijk van de onderzoeker: mannelijke onderzoeker vindt minder conformisme bij mannen.

Sociale normen bv. Mode

Sociale invloed en het lichaamsbeeld van vrouwen (beeld van aantrekkelijkheid)

Ideaal vrouwelijk lichaamsbeeld is afhankelijk van voedsel: veel voedsel dan slank ideaal, weinig voedsel dan “Rubens” ideaal  verschil tussen culturen

Binnen een cultuur: de evolutie wordt gemeten via bust-to-waist ratio (benadering van de belangrijkste factoren in perceptie van lichaam)

Onderzoek Silverstein et al

Archiefanalyse: in magazines kijken naar verschillende foto’s waarbij men de bust-to-waist ratio kan berekenen (verhouding borsten & heupen)

Resultaat: vroeger vollere vrouwen mooier, nu extreem dun slankheidsideaal

Sociale invloed en het ideaal lichaamsbeeld van mannen

Ja, er heerst ook sociale invloed op het ideale lichaamsbeeld van mannen. Naarmate de jaren vorderen: hoe gespierder, hoe aantrekkelijker

Onderzoek pope et al.

• GI joe poppen (rolmodellen): afbeelding van historische trent hoe we naar mannen kijken
• Verschil tussen het gepercipieerde eigen lichaam (hoe ziet hun eigen lichaam er volgens hen uit?), het gewenste lichaam/aantrekkelijke lichaam en hoe zouden vrouwen hen willen zien?: hoe kijken mannen naar zichzelf + hoe kijken andere mensen naar mannen?
  • Mannen maken hier geen onderscheid tussen
  • Resultaat: mannen beseffen goed hoe ze eruit zien maar ze zouden graag 12 kg meer spieren hebben
  • Ook hier informationele beïnvloeding naast normatieve beïnvloeding

Wat gebeurt er als mensen de druk van normatieve beïnvloeding weten te weerstaan?

Onderzoek Schachter

• Gevalstudie over “Johnny Rocco” : een jeugd-delinquent
• Discussie met groep waarvan 1 pseudoproefpersoon een zeer extreme positie inneemt (is voor de zwaarste straf)
• Wat doet de groep? Ze proberen het eerst te overtuigen, daarna negeren ze de pseudoproefpersoon en tenslotte straffen ze hem door de saaie taken aan hem toe te wijzen
• = variatie op het experiment van Asch: 7 proefpersonen en 1 pseudoproefpersoon, proefpersonen verklaren pseudoproefpersoon voor gek ik post-exp. Interview

Soms moeten we voor een groep verantwoording afleggen voor ons gedrag

Onderzoek Quinn & Schenkler

• Gevalstudie marketing brouwerij (duidelijk); samen met “partner” waarvan ze het oordeel achteraf te horen krijgen
• O.V.1: Motivatie: cooperatie of accuraat
• O.V.2: verantwoording (discussie): ja-nee
• A.V.: oordeel over te volgen strategie bedrijf
• Resultaat:
  • Geen verantwoording: conformisme (gaan mee in het antwoord van hun partner)
  • Wel verantwoording: conformisme is groter na priming coöperatie dan na accuraatheid (wanneer je verantwoordelijkheid af moet leggen  iets meer conformisme maar vooral toe te wijzen aan samenwerking waarin coöperatie geprimed wordt)