Statusconsistentie betekent dat individuen posities bekleden die gekenmerkt worden door statussen die met elkaar in overeenstemming zijn. Van mensen wordt verwacht dat zij zich bij het innemen van posities congruent gedragen en dus streven naar posities met overeenstemmende status.

Statusinconsistentie betekent dat individuen posities bekleden waarvan de statussen niet met elkaar in overeenstemming zijn bv: Nouveaux riches

Omdat statusconsistentie maatschappelijk meer aanvaard is, streven mensen naar dit gewenste gedrag en stellen dus statuscongruent gedrag.

Het sociologische begrip status verwijst naar de waardering van posities. Sociale status of prestige. Een verworven statuspositie kan ook verloren worden, dit kan leiden tot statusangst.

Sociale status of prestige mag niet worden verward met sociaal aanzien. Sociale satus is verbonden aan de positie en overstijgt dus concrete individuen, sociaal aanzien is daarentegen een waardering voor de persoon zelf.

Sociale status is als het ware objectief van aard, je hebt er als positiebekleder geen impact op. Sociaal aanzien komt tot stand vanuit een subjectieve waardering voor de manier waarop een individu zijn positie bekleedt.

Roozbeh Ahmadi Zadeh Yekta Samenvatting sociologie
De sociale status van een beroep heeft een aantal concrete gevolgen. Zo zijn er mensen die op basis van de positie die zij bekleden bepaalde voorrechten krijgen.

Om de status van een positie duidelijk te maken, wordt gebruik gemaakt van statussymbolen.
Mensen kunnen gebruikmaken van statussymbolen terwijl zj in feite een positie bekleden die niet in overeenstemming is met de status die zij willen weerspiegelen.
Als mensen gebruikmaken van statussymbolen die horen bij sociale posities die ze niet bekleden, dan spreekt men van sociale fraude.

Rolconflicten doen zich voor als individuen geconfronteerd worden met rolverwachtingen die onderling moeilijk te verzoenen zijn.

Een intern rolconflict is een conflict tussen de rollen die behoren tot één positie.
Een extern rolconflict is een conflict tussen de rollen die behoren tot verschillende posities.
Zie voorbeelden pagina 70

Een positie laten vallen is dus een oplossing voor een extern rolconflict. Een minder drastische oplossing bestaat erin compromissen te zoeken voor het combineren van verschillende rollen.
Conflicthantering is één mogelijkheid om bij het opduiken van rolconflicten een uitweg te zoeken.

De rol die een werknemer in een bepaald bedrijf moet vervullen, is meestal formeel omschreven aan de hand van een functiebeschrijving en wordt bekrachtigd in een arbeidscontract. Naast die formele rolbepalingen kan men in organisaties of in groepen ook informele rolbepalingen waarnemen.

De totstandkoming van de rolverwachtingen merken we een onderscheid.
• In traditionele samenlevingen worden rollen overwegend bepaald door traditie of opgelegd door de machthebber.
Die vorm van rolbepaling kenmerkt zich door een bevelhuishouding.
• In hedendaagse samenleving heeft de onderhandeling over rolgedrag aan belang toegenomen. Vele moderne gezinnen worden gekenmerkt door een onderhandelingshuishouding. Over waarden, wederzijdse verwachtingen en gedragsregels kan worden onderhandeld.

Als aan één positie meerdere rollen zijn vebonden dan noemt men dit een rollenstelsel of role set.