werd tijdens zijn pontificaat (naast met dit staatsrealisme) ook geconfronteerd met de laatste oprispingen v.h. keizerlijk universalisme à start toen Hendrik VII v. Luxemburg in 310 de Alpen overstak om zich tot keizer te laten kronen en zijn gezag in It. te laten gelden

• Hij maakte einde aan politieke verscheurdheid en trad hard op tegen Lombardische steden die tegenwerkten à 1312: vecht zich naar bijeenkomst en wordt gekroond
• overleed 1j later op tocht naar Z-It. om Napels te veroveren
• 1327: opvolger Lodewijk v. Beieren trekt naar It. à paus (Johannes XXII) keerde zich tegen de Rooms-Koning wanneer die zich in Rome tot keizer had laten kronen door een leek
• paus legt de Heilige Stad onder interdict (zie p.51) en sloeg de keizer in de ban
• paus & keizer verketterden elkaar en de keizer liet een tegenpaus kiezen
• 1330: Lodewijk gaat terug naar Duitsland zonder veel uitgericht te hebben

(lag toen in Provence = van Napels, in leen v. Duitse Rijk)

• pausen blijven er tot 1377, kochten het in 1348 v.d. Anjous & bouwden Palais des Papes
• Clemens V koos het als verblijf in 1309 à door affaire Bonifatius: hij wilde voorkomen dat Bonifatius tot ketter werd verklaard à gelukt: prijs = instemming met vervolging & veroordeling v.d. Tempeliers (hadden na de val v. Palestina hun hoofdkwartier in Parijs gevestigd en hadden een succesvol bankiersbedrijf à Fr. zocht manier om van schulden verlost te geraken en de eigendommen van de Orde te confisqueren)
• 1307-1312: tempeliers werden tot ketters & godslasteraars verklaard die zich overgaven aan homoseksuele uitspattingen en duivelse rituelen à brandstapel en foltering

verschilden enorm  beiden waren een levend anachronisme maar in totaal ander opzicht:

- Celestinus was een wereldvreemde kluizenaar die na lange sedisvacatie1 als een door niemand echt gewild compromiskandidaat was komen bovendrijven  schrok zo v. morele verderf in die wereld dat hij niet wist hoe vlug hij moest aftreden  onder druk opvolger kardinaal Benedetto Caetani trad hij af  Bonifatius VIII wordt paus

- Bonifatius wilde zich boven de wereld verheffen ( vroegere man v.d. wereld) en eiste de hoogste macht in de wereld op  via bullen & legaten mengde hij zich overal i.d. hogere politiek v. wereldlijke vorsten, en overal stootte hij zijn neus

- agressie v. Bonifatius richtte zich vooral tegen Fr. Koning Filips IV de Schone, van wie hij het recht betwistte om v.d. Franse geestelijkheid tol te heffen en haar voor wereldlijke gerechtshoven te dagen  spanningen leiden tot uitvaardiging radicale bullen- Unam Sanctam (1302) is samen met de vroegere Dictatus Papae de meest extreme verwoording v.d. pauselijke machtsaanspraken

- Filips verdacht de paus van samenspanning met Aragon tegen hem  wil hem uit de weg ruimen door beschuldiging van ketterij en hem ontvoeren  ontvoering mislukt maar een commando-eenheid kan Bonifatius in zijn buitenverblijf gevangennemen

- werd binnen een dag ontzet maar stierf de volgende dag ‘door zijn trauma’

werd duidelijk dat de hiërocratische aspiraties v.d. pausen definitief moesten wijken voor een nieuw type caesaropapisme, namelijk vorming van ‘nationale kerken’ waarop koningen of andere landsheren een sterke greep hadden à misverstanden & twist tussen kerk & wereld, paus & keizer/Franse koning à 1294: start strijd toen paus Celestinus V terugtrad na pontificaat v. amper 5 maanden & eindigde met de dood v. keizer Lodewijk v. Beieren in 1347