Menu

De val van Napoleon: Het verdrag van Wenen

Context

Europa in 1811

In 1811 had Napoleon heel Europa in zijn greep. Rusland en Turkije waren in oorlog, maar voor derest was er enkel oorlog in Spanje.

Het Continentale Systeem werkte slecht, GB vergrootte zijn rijkdom ten gevolge van de Industriële Revolutie. Met dat geld kon het Europese overheden steunen in een eventuele opstand tegen Napoleon. Intussen groeide overal in Europa, vooral in de Duitse gebieden, de roep om nationale vrijheid. Maar om Napoleon te overwinnen, moest zijn leger verslagen worden, waartoe geen enkele grootmacht, behalve Rusland toe in staat was.

Tsaar Alexander I was reeds lang ontevreden over de coalitie die hij aangegaan was met Napoleon, het enige voordeel dat hij eruit gehaald was, was de annexatie van Finland in 1809.

Russische campagne en de vrijheidsoorlog

- 1810: Rusland trekt zich terug uit het Continentale Systeem

- Napoleon stuurt zijn Grande Armée naar Moscou

  • Verliest door de techniek van de verschroeide aarde (definitieve einde Grande Armée)

- De anti-Napoleontische Europese grootmachten verenigen zich en trekken ten strijde VS Napoleon

  • Napoleon wordt verslagen

- Maar door onenigheid onder de geallieerden kon men niet verder gaan dan het terugdringen van Napoleon naar Frankrijk

- GB steunde de alliantie financieel en hield ze ondanks de onderlinge verdeeldheid samen

- ° Quadruple Alliantie (GB, Pruisen, Oostenrijk, Rusland)

- De Quadruple Alliantie verslaat Napoleon

  • Napoleon abdiceert (het volk steunde hem ook niet meer, het wilde vrede)

De restauratie van de Bourbons

- In Frankrijk was er geen unanimiteit over welk regime nu moest volgen

- Talleyrand stelde een restauratie van de Bourbons voor (met Louis XVIII als koning)

- Louis XVIII komt op de troon

  • Vaardigt een grondwet uit (+- ideeën van de Franse Revolutie + Code Civil)

Het Congres van Wenen

- Doel: Gebiedsuitbreiding (Pruisen en Rusland) en herstel Balance of Power (GB en Oostenrijk)

- ° Bufferstaten tegen Frankrijk

  • Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
  • Piedmont-Sardinië
  • Westen van de Rijn werd aangehecht bij Pruisen

- De duitse zone bleef verdeeld onder een losse Duitse Federatie

  • Geen gehoor aan de nationalistische eisen van de bevolking

- De Pools-Saksische kwestie

  • Rusland wil polen in ruil voor de annexatie van Saksen door Pruisen
  • Echter verzet van GB en Oostenrijk
  • Rusland krijgt Klein-Polen en Pruisen krijgt een deel van Saksen

- De Honderd Dagen en hun naspel

  • Napoleon keert terug en roept met de steun van de bevolking opnieuw het keizerrijk uit
  • Napoleon trekt met een leger naar het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Wordt verslagen door de geallieerden bij Waterloo

  • Een nadeliger vrede met Frankrijk (grensveranderingen)

- De Heilige Alliantie

  • Tsaar Alexander I sticht de Heilige Alliantie met als doel het herstellen van het Ancièn Regime en de christelijke principes van liefdadigheid en vrede herstellen.

Conclusie: voor- en nadelen

- Voordelen: herstelde machtsbalans

- Nadelen: liberalen en nationalisten blijven gefrustreerd achter

Lees meer...

Nationalisme

Groeiend verzet tegen Napoleon

- Opkomst van nationalistische gevoelens doorheen het gehele rij

- Behalve Italië en Polen

  • Italië: blij met verlichte ideeën
  • Polen: belofte tot onafhankelijkheid indien ze Napoleon zouden steunen

Nationale beweging in Duitsland

- Romantiek als heersende cultuurstroming

  • Nadruk op de verschillen tussen mensen (versterken Volksgeist)

- Herder: wees op het bestaan van een Volksgeist (Duitse volk wel anders, doch niet superieur)

- Vanaf de Franse bezetting werd dit gevoel ook politiek

  • Het besef dat een staat veel kon bepalen
  • Het besef dat er vele nutteloze oorlogen waren gevoerd door de machtsgeilheid van Napoleon en van de Duitse Prinsen.

- Een sterk eengemaakt Duitsland zou de oplossing zijn voor hun problemen

- Ideeën van Fichte (Duitse volk is superieur) verseterkten de Nationalistische gevoelens

Hervormingen in Pruisen

- Militaire hervormingen om het Franse leger te kunnen overwinnen

  • Kweken van een patriottistisch gevoel in het leger

- Staatkundige hervormingen

  • Bevorderen van sociale mobiliteit
  • Afschaffen van de slavernij
Lees meer...

Het continentaal Systeem: GB en Europa

De Britse Blokkade en Napoleon’s Continentaal Systeem

  • Economische oorlogsvoering met als doel de economie van de ander op de knieën te krijgen

- Neutrale partijen (vooral de VSA) sterk benadeeld

  • De VSA kiest de kan van Napoleon (na de Anglo-Amerikaanse oorlog, 1812)

Falen van het Continentale Systeem

- Transport kon niet meer (of minder) over zee gebeuren

- Geen geünificeerd taxatie-systeem (Frankrijk sterk bevoordeeld)

- Problemen voor havensteden en mensen actief in de zeevaart

- Vooral problematisch voor Oost-Europa (import) , Pruisen, Rusland en Polen (export)

- Doel mislukt: beide gebieden (GB, continent) nog steeds bloeiende handel

Lees meer...

Het verspreiden van de ideeën van de Franse Revolutie

De organisatie van het Napoleontische Rijk

- French Empire

  • Bestuurd vanuit Parijs
  • Zelfde wetten
  • Uniforme bestuurlijke indeling

- Grand Empire

  • Afhankelijke vazalstaten

- Verloop van de consolidatie van het Grand Empire (3 stappen)

 Militaire verovering en bezetting door Franse troepen

Opstellen van een begeleidend bestuur met behulp van collaborerende inwoners

Interne hervormingen (invloed van de ideeën van de Franse Revolutie)

Code Civil moest overal toegepast worden

Tegen alles wat “feodaal” was (privileges adel , maar niet de facto)

De kerk verliest zijn autoriteit (“secularisatie”)

- Er heerste een pro-Napoleonistisch gevoel in Europa

  • Een belangrijk onderdeel van de Franse Revolutie werd niet ingevoerd: zelfbestuur door verkozen wetgevende organen
  • Hierdoor kon Napoleon de bourgeoisie, de progressieve adel en de Duitse heersers voor zich winnen

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen