Vele Noord-Amerikaanse kinderopvang zijn niet goed van kwaliteit. Kleuters die blootgesteld werden aan gesubstandaardiseerde kinderopvang, ongeacht de SES, scoren lager op cognitieve en sociale vaardigheden.

Wanneer kleuters vaak veranderen van opvang:

• Welbevinden neemt af
• Gedragsproblemen nemen sterk toe (moeilijk temperament)

Bij kleuters:

• Opvang in centrum: meer cognitieve vooruitgang
• Hogere kwaliteit (thuis of in centrum): bescheiden vooruitgang in cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling.

Effecten merkbaar tot in de eerste jaren van de lagere school.

In USA leerproblemen best vroeg aanpakken, nog vóór begin formeel onderwijs.

Bekendste programma is Head Start (Engels: “voorsprong”)
= 2 jaar lang kleuterschool, voeding en gezondheidszorg. De ouders worden er ook bij betrokken.

(opmerking: Canada heeft een analoog programma voor indianen, eskimo’s en mestiezen, nl. Aboriginal Head Start)

Resultaten tonen dat kinderen die meededen aan deze programma’s beter scoorden op IQ en schoolprestatie dan de controlegroep gedurende de eerste 2 tot 3 jaar van de lagere school. Na die tijd dalen de verschillen. (Maar toch vaak langdurige effecten; tot in de adolescentie)

Een ander voorbeeld: High/Scope Perry Preschool Project, Resultaten:

• In adolescentie vaker werk en minder delinquent
• 27 jaar: vaker opleiding afgemaakt, hoger loon
• 40 jaar: voorsprong behouden op alle domeinen.

Niet aan universiteit (= ‘echte’ Head Start of andere ‘community based’ programma’s)

Verklaring voor de afname van het effect na 2 – 3 jaar: kinderen gaan naar een lagere school met een zwakke kwaliteit.

Toch zijn de voordelen nog steeds indrukwekkend. Dit kan mede te maken hebben doordat de ouders betrokken werden in Head Start, waardoor de omgeving stimulerend is.

• Kind – gerichte (‘child-centered’)
  • Brede waaier van activiteiten waaruit kinderen kiezen
  • Veel leren tijdens het spel
• Schoolse (‘academic’)
  • Strak gestructureerd
  • Aanleren van schoolse vaardigheden (bv. letters, getallen, kleuren, vormen, ...) op basis van herhaling en dril

Er is een toegenomen druk om de nadruk te gaan leggen op formeel schools leren
 Nadelige gevolgen:

• Motivatie neemt af
• Meer stressgedragingen (bv. wiebelen, schommelen)
• Slechtere studiegewoonten + zwakkere schoolprestaties (meer bij lage SES kinderen)

Kleuterschool = geplande, opvoedende ervaringen bedoeld om ontwikkeling van 2 tot 5 jarigen te bevorderen
Kinderopvang = reeks voorzieningen om toezicht te houden op kinderen van werkende ouders (bv. thuis of kinderdagverblijf)

Met de leeftijd is er de trend van de overgang van opvang “thuis” naar opvang in “centrum”. Maar hoe dan ook ervaren vele kinderen verschillende types van opvang en wisselen ze regelmatig.

De grens tussen kleuterschool en kinderopvang is niet altijd duidelijk.

(opmerking: schooldag in USA is maar een halve dag!)