Item gefilterd op datum: december 2012

Persona (=het ideale ik) = een wezenlijk bestandsdeel van onze persoonlijkheid, het sociale. Alles wat we gedaan hebben om in te passen in de omgeving. Elementen in het bewustzijn die onaanvaardbaar zijn worden verwijderd en naar de schaduw gestuurd.

Het is belangrijk een persona uit te bouwen, werken aan je schaduw is voor later. Iedereen ontwikkeld een schaduw, dat kan je niet tegenhouden. De socialisatie zou goed gestuurd moeten worden. Bv als kind iemand slaat, moet je zeggen dat dat niet mag maar wel onderstrepen dat woede mag, anders verdrinkt die zijn woede. Nu kan hij positieve uitdrukkingsvormen zoeken

Zo ontstaat de ideale persona.

Hij kende het bestaan van het onbewuste. Dat onbewuste wordt gevormd door het verdringen van persoonlijke psychische zaken. Hij zegt dat er nog een ander en dieper onbewuste bestaat -> het collectief onbewuste (archetypen). 1 van deze archetypen is de schaduw.

De schaduw = het geheel van psychische complexen, van verdrongen energieën. Het beeld van de schaduw geeft aan wat het is. wij wandelen graag in het licht, dan zien we de schaduw niet die we achter ons werpen. Anderen zien deze vaak eerder. Deze schaduw is in de dag heel klein en in de nacht op zijn grootste. Hij sluipt onze dromen binnen.

Ze kunnen onderverdeeld worden in familiale, institutionele en nationale schaduwen. Naargelang welk milieu ze heeft voortgebracht.

Animus/anima= man bezit vrouwelijk kantje, vrouw een mannelijk kantje

Zorgverleners worden vaak geconfronteerd met gevoelens van onmacht en angst. We moeten ons bewust worden van beperkingen, onzekerheden en kwetsbaarheid. We kunnen niet alles oplossen en dat moeten we onder ogen zien. We moeten het soms aanvaarden.

Dan heb je nog 3 niveaus: hoofd, hart en buik. Deze 3 zijn belangrijk in de zorg, maar worden in praktijk slechts door weinige bereikt:

• Hoofd: de deskundigheid. Symbool: 2 mensen in uniform die hun instrumenten goed beheersen, maar er is een dam tussen hen en zorgvrager
• Hart: het inlevingsvermogen. Symbool : 2 mensen in gesprek. Barrière tussen vrager en verlener wordt overschreden en er is contact.
• Buik: de kwetsbaarheid. Gevoelens, twijfels. Op dit niveau mogen ze gerust eens wenen en zeggen dat ze het niet weten.

We moeten zelf een goede afstand kunnen inschatten door terugkoppeling. Je kan maar bij de gevoelswereld van een ander komen als je eigen gevoelens kent.

= verder kijken dan wat je nog te doen hebt.

Spirituele vragen -> zijn trage vragen, omdat ze geen direct antwoord kunnen krijgen. We moeten aandacht hebben voor zowel de snelle als trage vragen. Tijd is hier niet als chronos (=materiële tijd),
maar als kairos (= innerlijke tijd)

Zorg wil altijd actief zorg verlenen, maar vertragen houdt ook rekening met de passiviteit. We zoeken een juist midden tussen de 2.

Oefenen door :

bv tijdens wachten in file -> tijd nemen anders naar de dingen te kijken.

Of door prière de paillasson (deurmatgebed) -> als je ergens binnenkomt en je voeten afveegt ook de binnenkant af te vegen. Moment stilte nemen.

Kern -> innerlijke ruimte.

Spirituele zorg is gericht op het herstel of vergroten van de innerlijke ruimte ‘als gemoedstoestand waardoor iemand zich in alle rust en vrijheid kan verhouden tot de emoties die door een situatie worden opgeroepen.’

Zo kunnen levensvragen van alle kanten bekeken worden. Om de innerlijke ruimte bij iemand te kunnen vergroten is het van belang dat de zorgvrager zelf een innerlijke ruimte hebben. Daardoor ontstaat vertrouwen en kan de patiënt met zijn vragen bij de zorgvrager terecht.

Gebaseerd op de stervenskunt (Middeleeuwen)-> er werd nagedacht over een goede dood.

Je moest 5 beproevingen doen voor de duivel, door overgave aan god kon je deze doorstaan.

Leget vertaalde deze uitdagingen in 5spanningsvelden waar iedereen in zijn leven wel eens mee te maken had. In een spanningsveld heb je het gevoel dat je heen en weer getrokken wordt, belangrijk om een balans te vinden.

1. Ik en de ander
2. Doen en laten
3. Vasthouden en loslaten
4. Vergeten en vergeven
5. Geloven en weten.

Zijn model heeft 2 hoofdsecties

1. 7 dimensies in het leven van een mens die van belang zijn voor een goed begrip van de persoon en zijn situatie

• Medisch
• Psychologisch
• Gezinssysteem
• Psychosociaal
• Etnisch en cultureel
• Maatschappelijk
• spiritueel

2. Nadere uitwerking van de zevende dimensie in 7 thema’s-> spirituele dimensie pg 85

• Geloof en zingeving
• Levensdoel en verantwoordelijkheden
• Ervaringen en emoties
• Moed, hoop en groei
• Rituelen en gebruiken
• Relaties en verbanden
• Richtinggevende inspiratiebronnen

Het is een beschrijvend model.

FICA = Faith and belief, Importance, Community and Adress in Care-tool

Kan worden gebruikt op spirituele thema’s te herkennen in patiënten. Bepaalde vragen maken het mogelijk er verder op in te kunnen gaan. Pg84

Ze gaan van een context uit waarbij praten over spirit vanzelfsprekend is, vaak niet het geval. Gevaar
is ook dat er hiermee iets wordt aangehaald, maar er niet verder over gesproken wordt.

Welke mogelijkheden bestaan er om meer aandacht te hebben voor de spirit van de zorgvrager

Het is een existentiële dimensie van het bestaan. De manier waarom we ons verhouden tot dit bestaan. We proberen deze spiritualiteit te begrijpen en onder woorden te brengen.

Religie = bepaalde vorm van spiritualiteit die de mens binnen een persoonlijke relatie tot het transcendente plaats

Godsdienst = het transcendente krijgt een naam (God, Jahweh, Allah)

Je kan dus spiritueel zijn zonder je tot God te moeten verhouden.

Kwetsbaarheid en lijden hangen samen met de menselijke condities, als zorgverlener zal je hiermee om moeten gaan en hierbij zal je dus aandacht moeten hebben over opvattingen, ervaringen, spirit,…