De verchillende functies van de staat moeten gespreid worden over verschillende van elkaar onafhankelijke instanties, alle functies in 1 hand kan leiden tot verwaarlozing van de natuurrechterlijke grenzen.
Recht onafhankelijk van moraal, de rechtsregels gaan uit van een souvereine machthebber en er is een mogelijkheid tot sancties.
Bedenker bevelstheorie.
Door de ‘leeftijd’ van het recht, gebruik van speciale en niet hedendaagse woorden. Soms ook dingen die niet meer van toepassing zijn.
(is geen straf) pure geldsanctie voor niet voldoen aan administratieve verplichting.
poging om een zo eenvoudig mogelijk fundament van de filosofie te vinden ifv tijdsgeest
Tractatus logica-philosophicus
- zeer veel interpretaties over wat hij nu net wou zeggen
- hij toont aan dat de vraagstelling van heel wat filosofische problemen terug te voeren is op het misverstand van de logica van onze taal.
- ofwel is het datgene wat de taal overstijgt gewoon onzin
- ofwel kan men met de middelen van de filosofie gewoon niets zinvols zeggen
- Wittgenstein duid het deel over ‘datgene waarover men niet spreken kan’ als belangerijkste deel aan. Dit zou kunnen betekenen dat Wittgenstein het terrein van ethische vraagstukken duidelijk wou afgrenzen vd logica
- Hij wou een grens trekken tussen wetenschap en niet-wetenschap
-> hij moest dus goedgevormde zinnen die feiten vaststellen onderscheidden van ‘schijnzinnen’
-> hij ontwikkelde een taaltheorie die op zoek gaat naar de eenvoudigste bestanddelen vd taal waaruit zinvolle proposities worden opgebuwd
door op die wijze aan te toen hoe beperkt de logisch-wetenschappelijke uitspraken zij
opent indirect de weg naar studie van waarden,ehtiek,religie,esthetiek die niet via deze logisch wetenschappelijke methode kunnen worden bereikt
Philosophische Untersuchungen
zie parabel p. 116
- door zo’n parabels: opnieuw discussie van taal
-> niet meer over correcte ‘logische vormen’
-> analyse van ‘functies’, algemener ‘levensvormen’ waarin bepaalde taal wdt gebruikt
- hij is er niet meer van overtuigd dat taal de werkelijkheid kan afbeelden
-> taal wordt altijd gebruikt binnen welbepaald ‘taalspel’
-> regels kennen om uitspraken te kunnen begrijpen
-> kan zowel godsdienstig als simpele verbale relatie bevatten
- hij verwerpt het idee van ‘privétaal’ , het is een ‘regel’
-> omdat er geen criterium bestaat om vast te stellen of privétaal juist of onjuist gebruikt wdt kan het ook niet bestaan. Die komt er slechts door overeenstemming.
Wittgenstein deelt het filosofische pessimisme van Schopenhauer en Kierkegaard maar niet Kierkegaards ‘blinde sporng ih geloof’.
Het afschreven van inzicht tegen zin- en uitzicht is opnieuw verdwenen
logische positivisme
- verifieerbaarheidsprincipe = basisidee, hield hen bij elkaar
- ongenadigde kritiek op de metafysica
- wat volgens hen niet door ervaring kon worden geverifieerd, was zinloos
- of de werkelijkheid al dan niet het absolute was, was volkomen onbelangrijk
- ze gaan zich vooral toeleggen op een verfijning van hun waarheidscriterium
- Moritz Schlick
- beperkte de opgave van de filosofie tot ‘begrippen logisch doorlichten’
- daar de ervaring waarop alles berust slechts structureel overeenkomt met de ervaring van anderen kunnen we niets met zekerheid over de inhoud ervan zeggen
- alleen ‘ik’ kan weten wat een bepaalde uitspraak betekent
- uiteindelijke betekenis van een ervaring is toch onuitspreekbaar
- Rudolf Carnap
- trachtte logische constructie vd wereld op te bouwen; zeer moeilijk; opgegeven
- kritiek op metafysica; vrwerpt alle zingevende (metafysica) en uitzichtgevende (ethische)
- filosofie = logica van de wetenschap
- concentreert zich op de analyse vd taal
- A.J. Ayer
- niet zozeer tegen metafyisca, maar tegen scepticisme
- het is inderdaad altijd logisch mogelijk dat we ons vergissen,
maar daarom niet onmogelijk te ‘kennen’
-> tracht te bewijzen dat mbv inductieve methode ook tot zekerheden kunnen komen
- beweert dat men op louter rationeel-filosofische gronden geen enkel zinvol moraal kan ontwikkelen
-> eerder geneigd met de empiristen in te stemmen
-> als mathematicus kon hij zich niet met hun methode tevreden stellen
- inzicht dat zuivere wiskunde niets anders is dan een voortzetting van deductieve logica
-> vele filosofische problemen kunnen gereduceerd wdn tot ‘syntactische problemen’
- theorie van de beschrijvingen: ‘al dan niet kunnen iets kunnen beschrijven ahv voorwerp’
-> zo tot de vastelling dat de term ‘bestaan’ alleen maar toegepast kan wdn op beschrijvingen
- dus bestaat de wereld uit logisch met elkaar verbonden ‘sense-data’ (zintuiglijke feiten)
-> die sene-data vormen de op die manier observeerde ‘geest’ van de mens
-> feiten kunnen dus niet juist of onjuist zijn, het zijn de uitspraken
- nu ‘eindelijk’ kunnen beperken tot eerste taak: inzicht in de wereld verwerven
-> het zou volgens Russell moreel (opdracht te buiten) én intellectueel (eindeloze discussies) verwerpelijk zijn dat een filosoof zich met deze vragen nog zou bezighouden
-> ook mag de religieuze overtuiging geen enkele rol meer spelen in denken v filosoof
Tekenwaarde vd objecten
- (Marx) gebruikswaarde: ‘om beter te leven’
- (Marx) ruilwaarde: ‘wat kunnen we ervoor krijgen’
- symbolische waarde: bv. stoel vs gezag -> drukte nog de relatie tss mensen uit
- volgens Baudrillard ook: statusmerken -> waarde aan hun plaats in het geheel van tekens (code)
-> hebben een tekenwaarde; bv. mode
-> met consumptiemaatschappij: alle objecten
Discriminatie door differentiatie
- bezield door drang om zich te differentiëren van anderen
- we vinden onze eigenheid door ons te omringen met objecten -> verschillen
-> negatief? ja, want, nog slechts op die manier
- weinig beslissingsvrijheid van de koper; van bovenaf gedicteerd
discriminatie tss klassen
Van kritiek op Marx naar een symbolische samenleving
- Marx niet ver genoeg; geloofde nog in productivisme
- Baudrillard gelooft dat misbruiken en onrechtvaardigheiden niet alleen door kapitalisme maar ook door het productieproces zelfs wordt veroorzaakt
-> veroordeling consumptiemaatschappij
moeten van een politiek-economische naar een symbolische samenleving evolueren
- symbolische waarden in ons leven en id maatschappij beklemtonen
- herontdekken zingeving; geen gebruikswaarde en tekenwaarde
- symbool = uitdrukking vd relatie tss mensen onderling
analytische en logisch-positivistische filosofie
probleem materie vs geest is steeds gebleven
Tegen het humanisme van Hegel tem Sartre
- echte moderne humanisme pas bij Hegel, daarvoor God nog steeds centrale plaats
- de mens bestaat slechts om te functioneren en dit te controleren
-> zinloos zich in te zetten voor de vooruitgang van de mens
-> tegen humanisme dat de mens een vrij,soeverein,gelukkig bestaat beloofde
-> geluk kan niet worden gedacht, bestaat niet; laat staan het menselijke geluk =illusie
- komt er vooral op neer te zoeken naar het ‘optimaal functioneren’
Tegen filosofie vh subject (mens):
- filosofie dient de voorwaarden te onderzoeken waardoor het subject tot stand komt
- ipv ‘fundament van alles’ wordt het subject zelf een deel ve functie van het discours
-> niet zoals Descartes filosofie opbouwen op het subject
-> het discours verschilt in tijd en ruimte (voorbeeld van AN)
De macht
- gelooft niet dat macht kan worden uitgeschakeld want het zit overal (cfr. Marx)
- macht op zich bestaat niet, enkel in uitoefening ervan
- complexe macht proberen te begrijpen door machtsintellingen te onderzoekn
-> scholen, zottenhuizen, seksualiteit, ziekhuizen, …
- bepaalde ideeën over wat normaal,abnormaal,ziek,goed,slecht is ->bestaande systemen bevestigen
Filosoof met de krant
- interesseerde zich voor gebeurtenissen van vandaag en achtergrond
- kijken naar gebeurtenissen waar we zo vertrouwen met zijn ->machtsuitoefening (<- -> Bloch)
