• Is – ought fallacy (naturalistic fallacy; normen maken uit feiten)
• Logisch tegenargument
• Vooruitgang is wel degelijk mogelijk
• Welke morele opvattingen hangen we aan binnen een cultuur?
• Wederom: pragmatisch realisme
• Cultuur is nooit klaar
• Weerstand (brute kracht, respecteren van grenzen)
• Organisatie

Ten aanzien van de geldigheid van morele waarden neemt het ethisch relativisme in hoofdzaak twee relativerende standpunten in:

• Morele waarden zijn alleen toepasbaar binnen de context van individuele voorkeuren: ethisch subjectivisme.

• Morele waarden zijn alleen geldig binnen cultureel bepaalde grenzen: cultureel relativisme

Het relativisme kan dus worden opgedeeld in:

1) Ethisch subjectivisme

2) Cultureel relativisme

Het ethisch subjectivisme gaat uit van de uitspraak “mijn gevoel zegt me…”; Moraal wordt gezien als een kwestie van smaak.

Het cultureel relativisme is eigenlijk het ethisch subjectivisme maar dan op een maatschappelijk niveau (iedere cultuur heeft zijn eigen moraal).

Hier wordt moraal gezien als gewoonte.

Sterke punten

• Belang van morele ontwikkeling
• Moraal is sterk verbonden aan concrete handelingen; deugdethiek is geen speculatieve theorie.
• Geest én gevoel zijn belangrijk
• Het belang van rolmodellen en voorbeelden

Zwakke punten

• Niet in staat directe oplossingen te bieden voor dilemma’s
• Dat het goede iets is wat in de natuur zit is moeilijk te bewijzen
• Deugden kunnen gebruikt worden voor zowel goede als slechte acties

Aristoteles: het individu is een sociaal wezen

A good polis is only possible by virtue of good citizens

Good citizens are only possible by virtue of a good polis

Een individu niet een geisoleerd eiland maar is onderdeel van verschillende handelingen

McIntyre (After Virtue, 1984)

Handelingen hebben interne en externe goedheden en doelen

Deugden vertellen je wat je moet doen om te kunnen excelleren in bepaalde bezigheden.

Iemand leert door te doen. Een goed leven kan behaalt worden door steeds dingen beter en beter te doen

Een goed leven is een actief leven; actief leven houdt in dat je constant actief bezig bent om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken en te ontwikkelen.