- Eigendom van productiemiddelen

= fundament van de klassenstructuur

= slechts één vorm van sociale sluiting

→ groepen trachten exclusieve controle over middelen te behouden en beperken toegang tot die middelen voor anderen

- Drie aspecten/processen

• Uitsluiting: strategieën die groepen gebruiken om zich te onderscheiden van ‘outsiders’ en om hen toegang tot waardevolle hulpmiddelen te beletten of te bemoeilijken
• Usurpatie: pogingen van de minder geprivilegieerden om toch toegang te krijgen tot hulpmiddelen die voordien door andere groepen gemonopoliseerd werden
• Duale sluiting: wanneer beide processen gelijktijdig werkzaam zijn

- Verfijning van Marxistisch schema + ideeën van Weber

- Drie soorten van controle over de productie:

• Geldkapitaal
• Fysieke productiemiddelen (fabrieken)
• Arbeidskrachten

→ kapitalistische klasse: beschikt over alle 3 de soorten

→ arbeidersklasse: geen enkele controle

=> ambigue klassenposities: klassen die over sommige, maar niet alle soorten van controle beschikken

- zienswijze van Marx te simplistisch

→ 3 dimensies van stratificatie

1. economische dimensie: klasse = groep mensen met gelijke levenskansen

2. sociale dimensie: status = mate van sociaal prestige dat een individu of groep toevalt

3. politieke dimensie: partij (macht) = groep van individuen die samenwerken omdat zij een gemeenschappelijke achtergrond hebben, of gemeenschappelijke doelen of belangen → kunnen klassengrenzen overschrijden

- Klasse= een groep van mensen die in eenzelfde verhouding staan tot de productiemiddelen

→ theorie in 5 stappen

1. Economische grondslag van sociale klasse

→ klassen gedefinieerd door de mate waarin hun leden delen in de middelen waarmee welvaart van een maatschappij wordt opgeleverd

=> pre-industriële maatschappijen: landeigenaars en landbewerkers

=> moderne industriële maatschappijen: kapitalisten en proletariaat

↓ → verkopen arbeid aan

bezitten productiemiddelen kapitalisten

2. Polarisatie (Verelendung)

• Transitionele klassen: boeren, middenstanders …= klassengroepen die nog zijn overgebleven uit een vroegere periode met een andere productiewijze
• Uitbuiting door afroming meerwaarde
• (zelf)vervreemding
• Concurrentie leidt tot oligopolievorming

3. Klasse-an-sich & Klasse-für-sich (objectieve en subjectieve klasse)

→ discrepantie tussen objectieve klassencondities en subjectieve besef dat mensen hebben van hun positie in het klassesysteem

=> vals bewustzijn: proletariaat beseft niet wat hun belangen zijn

=> zelfbewustzijn zal groeien volgens Marx en proletariaat zal zich verenigen tot georganiseerde zelfbewuste klasse

4. Klassenstrijd

→ belangentegenstelling tussen de kapitaalbezitters en de proletariërs zou volgens Marx uitlopen op een klassenstrijd

=> revolutie: proletariërs hadden immers niets te verliezen

=> leiden tot klassenloze maatschappij

5. Klassenloze maatschappij

→ revolutie-idee centraal in Marx’ maatschappijopvatting: waar het in een klassenmaatschappij om gaat is de strijd om schaarse hulpbronnen die mensen begeren of nodig hebben

=> geschiedenis is relaas van de strijd tussen deze groepen over de beschikkingsmacht