Menu

Fransen en Engelsen

  • republiek was het oneens met Spaans-Portugees monopolie
  • bovendien embargo’s ingesteld: specerijen waren peperduur voor de Republiek
  • veel geld in de Republiek o.m. door import van vluchtelingen
  • doorbraak kwam echter met de know-how van Jan Huygen van Linschoten die in 1584 aartsbisschop van Goa was:

o kon de hand leggen op strikte Portugese geheimen inzake zeilaanwijzingen

o publiceerde in 1596 zijn “Itineriario”

  • voorcompagnieën tussen 1595 en 1602. Vijftien vloten
  • 1602: tegen onderlinge concurentie: Verenigde Oost Indische Compagnie

o monopolie van de staatse handel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

o de compagnie kreeg soevereine rechten over haar gebied

o de “Heren XVII” waren de bewindvoerders van de compagnie

o in China en Indië: handelsaanwezigheid

o in de Indonesische archipel: specerijen en stichting van Batavia in 1619

o in 1637 werd Ceylon ingelijfd: kaneel.

  • Bij de afloop van het Twaalfjarig Bestand in 1621 werd de WIC opgericht,

o bestuurd door de “Heren XIX”

o geen soevereiniteitsrechten

o concentratie op goud en slavenhandel en de productie en handel in suiker

o vestigden zich tussen de mondingen van de Orinoco en de Amazone

o 1620

§ stichting Nieuw Nederland

§ stichting een reeks handels- en landbouwnederzettingen rond de Hudsonrivier met als hoofdplaats Nieuw Amsterdam

§ handel in bont

§ in 1664 door de Engelsen verdreven

A. Fransen aanvankelijk verhinderd door burgeroorlogen

· Brazilïe: door Portugezen verdreven

· Monding van de Amazone: Martinique, Frans Guyana

· Florida: pogingen van nederzettingen door Franse Hugenoten maar Spaans verzet

· De noord-oostkust van Amerika

o via NW zoeken naar weg voor Azië

o Huiden

o Canada : La Nouvelle France 1606: stichting Québec

B. Engelsen: weinig interesse van de Tudors

· weinig interesse van de Tudors, bondgenootschap met Spanje

· ook de Engelsen zochten een NO doorvaart voor de specerijenhandel.

· West Afrika: rond 1550 handel in Marokko en Goudkust

o Engelse schepen participeerden aan de driehoekhandel

o Onder Elisabeth I barste de concurentie los.

o Panama/Caraibisch gebied: Francis Drak, officieel piraat. Ook reis rond de wereld

· NO van het Amerikaans continent

o Virginia 1584: geen plundertochten maar emigratie

o Plymouth (Massachussets) Pilgrim Fathers 1620 “ Grote Puriteinse migratie”

· in 1620 met Maryflower naar Amerika waar ze in Cape Cod landden

· “Grote Puriteinse Emigratie”.

· 1600 East India Company:

o oprichting van factorijen in Indië en Borneo

o botsingen met Spanjaarden, Republiek en Portugezen

V. het Iberisch monopolie definitief doorbroken: de Republiek

· republiek was het oneens met Spaans-Portugees monopolie

· bovendien embargo’s ingesteld: specerijen waren peperduur voor de Republiek

· veel geld in de Republiek o.m. door import van vluchtelingen

· doorbraak kwam echter met de know-how van Jan Huygen van Linschoten die in 1584 aartsbisschop van Goa was:

o kon de hand leggen op strikte Portugese geheimen inzake zeilaanwijzingen

o publiceerde in 1596 zijn “Itineriario”

· voorcompagnieën tussen 1595 en 1602. Vijftien vloten

· 1602: tegen onderlinge concurentie: Verenigde Oost Indische Compagnie

o monopolie van de staatse handel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

o de compagnie kreeg soevereine rechten over haar gebied

o de “Heren XVII” waren de bewindvoerders van de compagnie

o in China en Indië: handelsaanwezigheid

o in de Indonesische archipel: specerijen en stichting van Batavia in 1619

o in 1637 werd Ceylon ingelijfd: kaneel.

· Bij de afloop van het Twaalfjarig Bestand in 1621 werd de WIC opgericht,

o bestuurd door de “Heren XIX”

o geen soevereiniteitsrechten

o concentratie op goud en slavenhandel en de productie en handel in suiker

o vestigden zich tussen de mondingen van de Orinoco en de Amazone

o 1620

§ stichting Nieuw Nederland

§ stichting een reeks handels- en landbouwnederzettingen rond de Hudsonrivier met als hoofdplaats Nieuw Amsterdam

§ handel in bont

§ in 1664 door de Engelsen verdreven

Lees meer...

Spanje in Latijns-Amerika

  • De Florentijn Amerigo Vespucci beschreef de ontdekte wereld als een autonoom continent.
  • Hernan Cortes veroverde Mexico op het Aztekenrijk. Zo werd ook de Stille Oceaan ontdekt.
  • Francisco Pizarro stuitte in Equador, Perug en Chili op het Incarijk. Sapa Inca, zoon van de zon.
  • Snelle verovering:
    • oude voorspelling
    • top: piramidaal
    • technisch overwicht: paarden, honden, vuurwapens in ijzer, gebulder der kanonnen
  • bevolkingskolonisatie van Amerikaanse gebieden: kwaliteit om te bekeren
    • doel:
      • ontginning van goud, zilvermijnen en plantagebouw
      • christelijke missionering
    • gevolgen:
      • biologische ravage ook door pokken, mazelen en griep
      • invoer van negerslaven en driehoekshandel
  • Jaarlijks maakten tientallen schepen de reis van Zuid Spaanse havens en de Amerikaanse kolonies.

De grote hoeveelheden goud en zilver vestigde de Spaanse macht in de 16de eeuw maar was ook één van de oorzaken van de toenemende inflatie in Europa.

Lees meer...

de eerste expeditis in de 14de – 15de eeuw

A. ontdekking en kolonisering van de Canarische Eilanden

  • Venetië sterk in Oosten Middellandse Zee met karavaanhandel
  • Genuezen zochten naar alternatieven via Zuidelijke richting en ontdekten de Canarische eilanden
  • Toch Castilië + Franse kolonisatoren: Canarische eilanden in bezit

B. de Portugese ontdekkingstochten

  • verovering Ceuta 1415
  • Madeira en Azoren: Hendrik de Zeevaarder (broer van de koning)
  • 1434: ronding kaap Bojador
  • 1488 Bartolomeo Diaz: Kaap de Goede Hoop
  • 1497-98 Vasco da Gama: Indië, met hulp van Arabische stuurman
  • vanaf 1509 Malkka, Java, Molukken, Canton en Japan
  • de weg van de specerijen was gevonden: een keten van factorijen
  • centrale rol Antwerpen: koloniale waren- koper en zilver + textielwaren en wapens

C. Christoffel Columbus

  • Genuees koopman
  • wist dat de wereld rond was + informatie over de windrichtingen: stelde de Portugezen een alternatief voor: westelijke route à geen gehoor
  • ging naar Isabella van Castillië
  • 1492: vertrek met drie schepen; Canarische eilanden: proviand; Bahama’s, Cuba, Haïti, Dominikaanse: Hispaniola; 1492-1504: vier reizen: Caraiben+ Midden Amerika
  • Amerigo Vespuzziontdekt nieuwe continent
    • eerder verdrag: Portugal eisten Midden- en Zuid-Amerika op
    • de Spanjaarden eisten een verdeling volgens de lengtegraad ten westen van de Kaap Verdische Eilanden
    • verdrag van Tordesillas van 1494: paus, 370 km ten westen van Kaapverdische Eilanden: Spanje met verplichting de Indianen te bekeren
    • hierdoor kwam de westkust van Brazilië in Portugese handen
    • aangevuld met verdrag van Zaragossa van 1529: tweede demarcatielijn ten oosten van de Molukken (uitz. Filippijnen)
Lees meer...

motieven, middelen en kennis

A. motieven

  • van economische aard
    • invoer van goud uit Afrika, specerijen en luxeproducten (Azië) onder controle Arabieren
    • peperduur door tussenpersonen; Middellandse zee onveilig (vb. Genuese kolonies aan Zwarte Zee
    • aandacht naar Atlantische oceaan om Islamwereld te ontwijken
  • van ideologische aard
    • kruistochten en reconquista: verovering van Noord Afrikaanse kusten
    • Pope Jan (Hendrik de Zeevaarder) als bondgenoot tegen de Islam

B. middelen en kennis

  • geografische kennis
  • aarde een bol: Ptolemaeus bekend door Arabische cultuur
  • afrikaanse hitte
  • betere kennis van heersende zeewinden: terugreis
    • nieuwe scheepstypes
  • kogge (bulkhandel Hanzesteden), galei
  • karveel: driemaster <Portugal, combinatie driehoekig latijnzeil en rechthoekig razeil: wendbaar + laveren tegen de wind + geringe diepgang (ontdekkingsschip
  • galjoen: groter dan karveel; grote tonnemaat + beter bewapend (kolonisatieschip)
  • navigatietechnieken
    • kompas sinds ME breed verspreid
    • instrumentarium door Portugal om breedtegraad te bepalen (afstand tot de eenaar), astrolabium, kwadrant, Sint-Jacobsstaf: zon
    • lengteligging: bleef een probleem: wachten op de klok uit 18de eeuw
    • postulanen: zeekaarten met aanduiding portus
Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen