Item gefilterd op datum: december 2012

Oligopolie:

- Beperkt aantal aanbieders

- Iedere aanbieder heeft genoeg marktmacht om geen prijsnemer te zijn.

ð Hij kan dus meer verkopen als hij zijn prijs verlaagt.

- De vraag is niet gekend want men moet rekening houden met de reacties van de concurrenten op zijn actie.

Er zijn 2 mogelijke soorten oligopolies:

- Competitief oligopolie: de verschillende aanbieders maken onderling geen afspraken en staan in directe concurrentie met elkaar. Elke producent gaat zijn eigen winst maximaliseren.

- Coöperatief oligopolie: de verschillende aanbieders maken onderling afspraken omtrent de prijs en of de productiehoeveelheid. Ze treden daarom op als monopolist. Ze willen maximalisatie van de totale winst.

het marktresultaat bij een kartel is identiek als bij monopolie.

Nadelen:

• Kartelvorming is onwettig
• Stabiliteit van het kartel is problematisch (iedereen wil zijn eigen winst maximaliseren ten koste van anderen)
• Kartel leidt tot een kleinere productie en een te hoge prijs.
• Kartel is goed voor de producent maar slecht voor de consument.

Vb zie boek p 254 ev!!!

De markt wordt opgedeeld in verschillende segmenten = marktsegmentatie

De monopolist probeert dan de reservatieprijs te schatten aan iets waarneembaars van de consument.

Vb. jongeren en ouderen, mannen en vrouwen,…

Zie figuur p 245!

Voor elke eenheid van het verkochte goed wordt een verschillende prijs gevraagd = reservatieprijs.

Reservatieprijs: de maximumprijs die een koper bereid is te betalen om een bepaald goed te verwerven.

Indien een monopolist erin zou slagen om aan elke koper de reservatieprijs aan te rekenen zou zijn winst stijgen.

In praktijk kan dit niet want niemand gaat een eerlijk antwoord geven op hoeveel men maximum wil betalen.

Zie figuur p 244!

De monopolist kan gebruik maken van prijsdiscriminatie of prijsdifferentiatie: de monopolist rekent dan verschillende prijzen aan voor verschillende eenheden. Verschillende klanten betalen dan verschillende prijzen.

• Schaalvoordelen en natuurlijke monopolies:

- Schaalvoordelen vormen een natuurlijke drempel die ondernemingen uit de markt houden. Als de gemiddelde kostencurve op LT een negatief verloop kent over een groot domein van de mogelijke outputs, hebben grotere ondernemingen beduidend lagere gemiddelde kosten dan kleinere ondernemingen. Het aantal ondernemingen dat in een markt actief is, wordt bepaald door toetreding en uittreding op basis van winstperspectieven. De prijs wordt dan gelijk aan het minimum van de gemiddelde kosten.

- Natuurlijk monopolie: het minimum van de gemiddelde kosten valt samen met de marktvraag. De markt leent zich er van nature toe om de vorm van een monopolie aan te nemen. Er is maar plaats voor 1 onderneming, anders is er overproductie.

• Absoluut kostenvoordeel: hier zijn de kosten van de concurrent altijd hoger. De redenen hiervoor kunnen zijn: uitzonderlijk goed personeel, uitzonderlijk goede locatie,…
• Exclusief gebruiksrecht van productiefactoren: als een onderneming de exclusieve eigenaar is van een schaarse grondstof, ligt een monopolie voor de hand.
• Technologische kennis: het gaat vaak om unieke, niet imiteerbare kennis, die ervoor zorgt dat een productieproces geheim is. Vb Coca cola

in veel gevallen is de kennis van het productieprocédé wel imiteerbaar maar wordt de namaak van het product van rechtswege verboden.

• De overheid schrijft een wet dat er in België maar 1 bedrijf mag zijn dat postservice mag aanbieden.
• Toekenning van octrooien en patenten

Als je een patent hebt ben jij de enige die x aantal jaar een product mag verkopen

• Vestigingswetten

Een wet zegt dat er in een dorp met x aantal inwoners maar 1 apotheek mag zijn.

Als een monopolist op KT verliezen boekt, zal hij alleen dan verder produceren, als de verkoop de variabele kosten dekt.

Op LT zal hij de markt verlaten, tenzij hij een productieniveau kan vinden dat alle opportuniteitskosten dekt.

Monopolies zijn enkel mogelijk als er toetredingsbelemmeringen zijn.

- Wettelijke toetredingsbelemmeringen

- Technologische toetredingsbelemmeringen

TO TO TO

GO GO

MO GO=MO=p MO TO

MO GO=p

Volmaakte mededinging monopolie

= prijsnemer = prijszetter

De optimale productiehoeveelheid wordt bepaald door de marginale gedragsregel.

MO(q*) = MK(q*)

MO(q) > MK(q) voor q < q* links

MO(q) < MK(q) voor q > q* rechts

• Het is een marktvorm waarbij een groot aantal afnemers geconfronteerd worden met slechts 1 aanbieder.
• De monopolist is dus een prijszetter en bevindt zich in een machtspositie.
• Komt weinig voor (dikwijls zijn er goede substituten)

= de som van het aanbod van alle individuele producenten

Marktaanbod als alle ondernemingen eenzelfde kostenstructuur hebben

= irreëel

VM wordt gekenmerkt door vrije toe- en uittreding.

Zie figuur achterkant p 15 in slides!!!

Ondernemingen maken winst:

• Toetreding van andere ondernemingen
• Aanbod stijgt
• Prijs daalt
• Winst verdwijnt

Ondernemingen maken verlies:

• Uittreding van bestaande ondernemingen
• Aanbod daalt
• Prijs stijgt
• Verlies verdwijnt

Enkel een nulresultaat is een stabiele situatie

Marktaanbod als de ondernemingen een verschillende kostenstructuur hebben

Is meer reëel want niet elke onderneming heeft dezelfde kosten (vb transport, locatie,…)

De dynamiek van toe- en uittreding blijft gelijk.

Alleen de marginale onderneming moet een nulresultaat boeken.

Andere ondernemingen kunnen winst maken.

Zie figuur achterkant p 16 in slides + boek p 228 - 229!!!