Het zijn plaatsen waar mensen converseren met vreemden of bekenden over allerlei mogelijke onderwerpen, enkel en alleen voor het plezier van het converseren. Dit heeft een democratisch en levendig karakter.
Postman: de verdwijning van ieder serieus gemeenschapsleven; de pc maakt dit overbodig. Van dit doembeeld klopt echter zo goed als niets.
Het is een bron van nieuwe sociale activiteiten, van nieuwe gemeenschappen. Het is mogelijk om intieme, emotioneel diepgaande relaties aan te knopen met mensen waarmee we alleen via pc verbonden zijn. Het wemelt op het net van sociaal leven ~> web is één groot sociaal laboratorium. De grens tussen wetenschap en science fiction is niet meer zo duidelijk.
Cybercultuur = cultuur van (en in) cyberspace.
Cyberspace = een wereld die uit niets anders dan pure informatiestromen bestaat, een wereld die door geen fysische beperkingen belemmerd wordt, naar wens geconfigureerd kan worden en volkomen open toegankelijk is.
Cybercultuur = de waarden, normen, denkbeelden en praktijken die individuen ontwikkelen in hun omgang met de pc en met elkaar.
Cybercultuur = het geheel van culturen dat daar ontstaat waar mensen met elkaar communiceren via de pc.
Cyberspace = een virtuele ruimte: louter een gesimuleerde realiteit, enkel toegankelijk via schermen en interfaces
Ook de gemeenschappen zijn virtueel, het zijn sociale aggregaties die via het internet ontstaan wanneer voldoende mensen voldoende lange publieke discussies voeren, met voldoende menselijk gevoel, om netwerken van persoonlijke relaties in cyberspace te vormen (reëel in effecten, virtueel in materialiteit).
Verschil met gewone gemeenschap: geen copresentie (het gelijktijdig ruimtelijk aanwezig zijn van mensen).
Tendens naar standaardisering en homogenisering is niet algemeen: er bestaat niet zoiets als een “globale eenheidscultuur”. Als er wel sprake van zou zijn is het in verschillende gedaanten. De wereldcultuur is een fictie.
We kunnen het enkel begrijpen als een proces van onophoudelijke culturele uitwisselingen van onophoudelijke culturele uitwisselingen van goederen, beelden, muziek en wat niet al, waaruit individuen en sociale groepen elementen opvissen die op een heel specifieke wijze worden ingepast in de lokale cultuur.
De wereldwijde consumptiecultuur neemt meer en meer de vorm aan van een homogene cultuur ~> McWorld. Tezelfdertijd is er een opkomst van neotribalisme en sectarisme ~> fundamentalisme ~> de jihadcultuur: onze wereld en onze levens zitten klem tussen 2 tegengestelde krachten, nl.
- Hernieuwde stamvorming: een verleden dat duidelijke grenzen aangeeft van de eigen identiteit. Er wordt wanhopig teruggegrepen naar het verleden van het eigen volk.
- Mondiale integratie: het culturele erfgoed wordt snel vergeten door de geneugten van de snelle bevrediging op de wereldwijde consumptiemarkt.
Culturen worden tegen elkaar opgezet ~> een Jihad tegen alle vormen van onderlinge afhankelijkheid, samenwerking en wederkerigheid.
Maar er zijn sterke economische, technologische en ecologische krachten die integratie en uniformiteit eisen ~> persen hele volken samen in 1 homogene mondiale cultuur (de McWorld).
Beide werken even hard door in tegenovergestelde zin:
Dit heeft nefaste gevolgen voor de democratie: bloedige identiteitspolitiek versus bloedloze winsteconomie ~> iedereen is consument, iedereen behoort tot dezelfde stam maar niemand is burger. Hoe kan een democratie bestaan zonder burgers?
Veralgemening van de consumptiecultuur: McWorld is niet bedoeld om dingen te doen die democratische gemeenschappen kunnen doen ~> zeggenschap beperkt zich tot de individuele kooppreferentie van de consument ~> men opteert als consument voor andere dingen dan als burger.
-McWorld sluit elke vorm van wij-denken uit.
Kritiek op het vrijemarktdenken ~> mythe van de markt: 3 fundamentele fouten
1 Pivékeuze consument keuze van de burger t.a.v. gemeenschap.
2 Consumentenkeuzes zijn niet volledig autonoom en authentiek.
3 Ook de traditie is slachtoffer: gecreëerde gedragspatronen van de door de media overspoelde consumenten vernietigen de tradities.
bv. vernietiging van de theedrinkerscultuur in Azië ~> coca-cola maakte de traditionele praktijk belachelijk en prees de fastfood cultuur aan
-Complex geheel van sociale praktijken ruimde plaats voor een cultuur waarin niet de sociale contacten maar wel werken en “time is money” centraal staan.
Ritzer: heel onze cultuur krijgt meer en meer kenmerken van de fastfood-business. De laatste eeuwen is er een rationalisatieproces aan de gang en hoe McDonalds tewerk gaat is de laatste stap in dit proces: zo efficiënt, onweerstaanbaar en kopieerbaar ~> duikt wereldwijd in vele varianten op. Niet enkel in de hamburgerbusiness zelf: McWorld (Barber).
McDonalds is een vorm van rationalisatie. Vier kenmerken van de rationalisatie:
