Menu

Het model van Basil Bernstein

  • aanvulling bij Sapir-Worf: waar komt taal vandaan?
  • accenten
  • Ook binnen eenzelfde taalgemeenschap kunnen er verschillen in taalgebruik zijn tussen sociale groepen.
  • Durkheim: onze taalstructuren worden bepaald door de sociale structuur
      • Sociale structuur ~> taalstructuur ~> denken
      • MAAR niet eenzijdig determinerend! De taalstructuren helpen de sociale structuur in stand te houden
  • voorbeeld: blz. 86-87 over de mannelijke vorm van functienamen en algemene benaming van beroepen
  • Model is circulair (<->Sapir-Worf: lineair deterministisch): het combineert het model van Worf van de linguïstische bepaaldheid met de idee van Durkheim dat denk- en taalcategorieën sociaal bepaald zijn.
Lees meer...

De Sapir-Worf hypothese

Sapir

“De echte wereld wordt voor een groot deel onbewust geconstitueerd door de taalgewoonten van een groep”  iemands taal bepaalt de wijze waarop hij de wereld ziet.

Worf

De grammatica dwingt ons om zo en niet anders te denken en waar te nemen; het linguïstisch systeem heeft zelf de vorm van ideeën; ideeën worden ideeën als ze de herkenbare vormen overstijgen.

bv. idee van zee: hulpmiddel in hoofd van algemene zee: nood aan taal om ideeën te benoemen.

Taal neemt de vorm aan van een mentaal keurslijf.

Ons denken en onze ervaringen hangt af van de taal die we gebruiken. Mensen die leven in

een verschillende taal leven dus ook in een verschillende wereld.

 de Sapir-Worf hypothese is relativistisch (zoveel talen, zoveel werelden) en deterministisch (taal bepaalt denken).

vb: sneeuw in Nederlands en eskimotalen, NL  taal verhindert om nauwkeurig waar te nemen

MAAR neemt de eskimo de sneeuw gedifferentieerder aan omdat zijn taal hem ertoe dwingt OF heeft hij zijn taal verfijnd?

EN hoe zit het met de oorsprong van lexicon en grammatica?

kritiek

1 Taal als gevangenis voor het denken.

Dit is echter te radicaal, soms zijn we niet in staat ons juist uit te drukken en heeft ons hoofd denkbeelden die de taal niet kan uitdrukken. De geest is in staat om denkbeelden te denken, ook al laat ons taalgeheugen ons even in de steek (“niet op het juiste woord kunnen komen”).

Recent onderzoek toont aan dat het denken niet zo taalafhankelijk is.

2 Als taalstructuren het denken bepalen, wat bepaalt dan de denkstructuren?

3 Ideologisch-politiek geïnspireerde kritiek

Iedere cultuur zou zich in zijn eigen gelijk kunnen wentelen en er zijn zoveel waarheden als er talen zijn (ook zijn er verschillen qua geslacht, streek, ...). Er zouden wezenlijke en onoverbrugbare cultuur- en taalverschillen bestaan.

MAAR dit was niet de bedoeling van Worf  hij hoopte enkel dat we een nederige houding zouden aannemen en terug zouden komen van ons geloof in de superioriteit van de Europese talen

Lees meer...

Taal en andere media

  • Taal belichaamt het constitutieve aspect van de cultuur: taal constitueert de betekenisruimte waarbinnen culturele elementen betekenis krijgen
  • Sapir-Worf: taal bepaalt het denken.
  • Bernstein: taal krijgt de stempel van de sociale omgeving
  • Habermas: theorie van het communicatieve handelen; de taal constitueert het denken, het legt wereldstructuren vast, alsook de structuren waarbinnen de sociale evolutie en differentiatie van de maatschappij kunnen verlopen.
  • Postman (McLuhan): communicatiemedia fungeren als constituerende kaders, ze bepalen wat er wel en wat er niet ter sprake kan komen
  • Interactiemedia in de ruimste zin hebben een constituerende werking. Simmel (geld) en Mumford (klok). Sociale interacties tussen mens en ding: karakter van quasi-alter (Ihde) of van actant (Latour).
Lees meer...

Taalbederf

Cultuur vernietigt de bodem van de werkelijke cultuurproductie: taal.

In het taalgebruik dat in dienst stond van de informatie, het amusement en de reclame werd de laatste band tussen gesedimenteerde ervaring en taal doorgesneden welke voordien in het dialect nog zijn verzoenende werking uitoefende. Het munten van woorden in de “informatica”, de reclame en amusement maakte de reclame verwant aan het totalitaire parool.

~> Talloze mensen gebruiken woorden en zinswendingen die ze niet meer begrijpen of alleen nog overeenkomstig de behavioristische functie ervan benutte, alsof het camouflagemiddelen zijn die zich uiteindelijk des te dwangmatiger aan de betreffende objecten hebben gehecht.

~> Zo wordt de taal uiteindelijk verdingelijkt, ze wordt een instrument waarmee de waren kunnen worden aangeduid, maar waaruit iedere verdere betekenis is weggevlucht.

Lees meer...

Onderwerping

Iedereen wordt voortdurend gedwongen om zijn morele geschiktheid voor deze maatschappij steeds opnieuw te bewijzen. Iedereen moet laten zien, dat hij zich zonder reserve met de macht identificeert door welke hij geslagen wordt.

Lees meer...

Volgzaamheid

De cultuurindustrie heeft een regressie veroorzaakt naar een infantiele toestand, waarin de luisteraar volgzaam was en bang voor al het nieuwe; een toestand van passieve afhankelijkheid. Hierdoor staan mensen enkel nog open voor wat ze van tevoren gehoord hebben.

Standaardisering en pseudo-individualiteit: eigenschappen die de luisteraar aan de muziek deden vastplakken bv. makkelijk herkenbare deuntjes. Individualiteit is een illusie.

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen

Door het bezoeken van onze website gaat u ermee akkoord dat wij cookies gebruiken om ervoor te zorgen dat u de beste ervaring krijgt.
Ik begrijp het !