Menu

Moderne arbeidsethos

Arbeidsregime en discipline werd in grote mate opgelegd onder dwang.

16e eeuw: Nieuwe arbeidsethos; nieuwe mentaliteit; arbeid = plicht = doel op zich

Waarom kapitalisme in de 16e eeuw?

  • Ging gepaard met omwenteling in religie
    = doorbraak protestantisme
  • “Voorbeschiktheid” (Calvin)
    = God wist alles
    = Alles lag al vast

    Maar je kan wel te weten komen of je in hemel/hel terecht komt.
    Als je al een deugdzaam leven leidt, dan kom je in de hemel.

- Arbeidzaam leven leiden!!

Vroeger: Arbeid Nieuw : Hier wordt arbeid geprezen
 ketterij : Als je arbeid heb je geen tijd om te
 dwang consumeren; om iets zondig te doen

Gevolg:

Calvinisten storten zich op arbeid

- Oppotten + herinvesteren in bedrijvigheid

= kapitalistisch !!

Kwestie:

Weber ziet deze verbanden niet oorzakelijk maar cultureel verbonden.
Ideaaltypes: analyseren/verklaren wat er in maatschappij gebeurd

Lees meer...

Fordisme: mechanisering, massaproductie en arbeidsmotivatie

Ford ontwikkelde eveneens fabriekssysteem dat zo productief mogelijk moest zijn.

 ook volgens hem: routine en standaardisering zorgde voor hogere productie

Kern:

Zoveel mogelijk het productieproces mechaniseren.

  • Lopende band = symbool van massaproductie

Verhoogde productie moet gepaard gaan met verhoogde afzet

  • Arbeiders voldoende koopkracht krijgen om na lang sparen en arbeiden zich een T-fordje te kunnen aanschaffen

Motivering arbeiders om werkzaam leven te leiden

  • Goede huisvesting, sociale voorzieningen, ontspanning
Lees meer...

Taylorisme

Frederick Taylor was Amerikaanse machinebankwerker die opklom tot ploegbaas, die uit zijn frustrerende pogingen om productie ondergeschikten op te drijven, aantal lessen had getrokken.

Efficiëntie

  • Iedere taak moest in zijn afzonderlijke bestanddelen worden uiteengelegd en ‘geoptimaliseerd’
  • Er werd voor iedere arbeidstaak nagegaan wat de snelste werkwijze was, zodat meest efficiënte werkwijze overbleef
  • Tenslotte arbeiders aangeleerd/verplicht om arbeidstaak op optimale manier uit te voeren.

Rationaliteit

  • Taylor dacht dat hij alle partijen bevredigde, iedereen zou er wel bij varen
  • Taylorisme lag in de lijn van logica van fabriek zelf, arbeiders moeten zich aanpassen aan een hen opgelegd werkritme

Lees meer...

Taylorisme

Frederick Taylor was Amerikaanse machinebankwerker die opklom tot ploegbaas, die uit zijn frustrerende pogingen om productie ondergeschikten op te drijven, aantal lessen had getrokken.

Efficiëntie

  • Iedere taak moest in zijn afzonderlijke bestanddelen worden uiteengelegd en ‘geoptimaliseerd’
  • Er werd voor iedere arbeidstaak nagegaan wat de snelste werkwijze was, zodat meest efficiënte werkwijze overbleef
  • Tenslotte arbeiders aangeleerd/verplicht om arbeidstaak op optimale manier uit te voeren.

Rationaliteit

  • Taylor dacht dat hij alle partijen bevredigde, iedereen zou er wel bij varen
  • Taylorisme lag in de lijn van logica van fabriek zelf, arbeiders moeten zich aanpassen aan een hen opgelegd werkritme

Lees meer...

De fabriek

Aparte economische sfeer waarover Polanyi sprak kwam tot stand in handel.
Maar de echte verzelfstandiging van economisch systeem pas vanaf industriële revolutie, met komst van fabriek.

Arbeidsdiscipline

In fabriek gebruikt men energie en machines. Met stoommachine als energiebron wordt machinerie in werking gesteld.
 Productie wordt op heel andere manier georganiseerd dan daarvoor.
 Machine bepaalt werktempo!
 Arbeiders moeten zich aanpassen aan nieuwe werkritme

Om arbeiders in dit werkritme te dwingen; allerlei middelen

  • Geldboetes
  • Wetgeving
  • Laag loon
    (zodat ze goed moesten werken om in onderhoud te kunnen voorzien)
Lees meer...

Zuiver economische handelen modern

‘Zuiver’ economisch handelen bestond niet in premoderne samenlevingen!

 economische motieven (Bv. winstmaximalisatie) werden sterk
getemperd door andere motieven

  • Winsten of voorraden werden feestelijk verspild
  • Op arbeid werd neergekeken
  • Financiële transacties stonden in kwaad daglicht
  • Middeleeuwen: uitlenen geld tegen interest = zware zonde!

Voorbeeld: Poolse aristocraten
Economic Theory of the Feudal System van Witold Kula

  • Wetten klassieke economie gelden daar niet
    Als prijs rogge steeg, daalde productie
    Als prijs daalde, steeg de productie
  • Waren niet geïnteresseerd in toename winst, maar in stabiliteit van inkomen

Geleidelijke ontstaan van ‘vrije markt’ in Westen heeft dit veranderd:

  • Er ontstond economische sfeer die sterk afgebakend was van samenleving
  • Eerst in vorm van handelskapitalisme, later breidde economische sfeer zich uit tot productiesfeer
  • Manufactuurkapitalisme (17e-18e eeuw) en later industrieel kapitalisme (19e-20e eeuw) ontstonden

Gevolgen:

  • Doordat geen enkele samenleving kan bestaan zonder “materiële reproductie”, gingen alle andere domeinen van maatschappelijk leven afhangen van economisch systeem.
  • Economie werd dominant
Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen