William James beschreef de dualiteit van het “zelf”:

1) Het zelfconcept: passieve ik met gedachten en overtuigingen, is automatischer dan het zelfbewustzijn, beseffen dat je zelf een handelsinstantie bent

2) Zelfbewustzijn: actieve ik dat informatie over het zelf verwerkt

Vraag: Is de mens de enige met een “zelf”?

• Gallup: Rode vlek experiment bij primaten (dolfijnen, apen,…)

Bepaalde diersoorten door middel van een spiegel leren zichzelf te herkennen. Dit doe je door ze gewend te maken aan een spiegel, na een tijd hebben de dieren door dat zij het zelf zijn in de spiegel, en geen ander dier. Dit merk je door het feit dat als je daarna in hun slaap een rode vlek op hun hoofd schildert en hen terug voor de spiegel zet beginnen ze meteen over hun voorhoofd te wrijven.

Ontwikkeling zelfconcept bij kinderen:

• Het rode-vlek experiment werkt vanaf 2 jaar
• De “Wie ben ik?” vraag wordt op verschillende wijzen beantwoord doorheen de ontwikkeling van de mens:

- Fysieke karakteristieken

- Psychologische toestanden

- Filosofische houdingen (bv. Sartre, Lacan)

• Vaak zijn onze eerste indrukken verkeerd. Het ligt in de menselijke aard om eerste indrukken te gebruiken om te veralgemenen ondanks de grote ruimte voor fouten in de voorspelling (MAAR hoewel onze eerste indrukken vaak overdreven zijn, leiden ze wellicht vaak tot de juiste gedragsoptie: toenadering versus verwijdering)
• We verbeteren wel naarmate we mensen beter leren kennen, mensen kunnen hun eerste indruk overwinnen maar dat is niet zo makkelijk
• Fouten door:

- Overdreven interne attributies (fundamentele attributiefout)

- Schema (we zijn maar zo goed als onze impliciete persoonlijkheidstheorieën zijn) Hoewel de meeste van onze theorieën waarschijnlijk correct zijn, kunnen ze ons op het verkeerde been zetten, vaak ernstig, zoals in het geval van stereotypen.