= verklaringen van eigen successen toeschrijven aan interne, dispositionele factoren en verklaringen van eigen mislukkingen toeschrijven aan externe, situationele factoren.

(We willen ons eigen gedrag verklaren door naar de situatie te kijken maar als we succes boeken willen we de eer graag zelf opstrijken en het niet wijten aan de situatie)

Voorbeeld sport: winnen  te wijten aan interne factoren (goede speler)
verliezen  te wijten aan externe factoren

Onderzoek Roesch & Amirkhan

• Onderzoeksvraag: wie is meer geneigd om zelfverdienende attributies te maken?
• Resultaten: vooral bij minder ervaren atleten, sterk getalenteerde atleten en atleten uit de solo sporten zien we dat.

Waarom maken we zelfdienende attributies?

• Zelf-waardering in stand houden, zelfs als we daar de realiteit voor verdraaien
• “Impression management”: onszelf ten aanzien van anderen beter voordoen dan we zijn (maar ook voor onszelf doen we dat soms)
• Beschikbare informatie: veel informatie over onszelf om slecht presteren extern te verklaren of goed presteren intern te verklaren (zelfs als dat objectief niet opgaat)

Voorbeelden: onrealistisch optimisme en defensieve attributies (=verklaringen voor gedrag waarmee we gevoelens van kwetsbaarheid en sterfelijkheid trachten te vermijden)

• De fundamentele attributiefout is oneerlijk:

Als het op ons eigen gedrag aankomt, dan kijken we wel naar de situatie om ons gedrag te verklaren (bv.stress)

Als we het gedrag van andere gaan verklaren, kijken we enkel naar de persoonlijkheid van de persoon (bv. Hij moet wel een kwaadaardig persoon zijn als hij zo uitvalt)

Hetzelfde gedrag kan dus interne en externe attributies uitlokken (= VERSCHIL TUSSEN ACTOR EN OBSERVATOR)

verklaring voor het verschil tss actor & observator

• Perceptuele saillantie: we hebben zelf voornamelijk aandacht voor onze omgeving, en niet voor onszelf. Wat voor ons perceptueel saillant is dat zijn de andere mensen, objecten en de gebeurtenissen die plaatsvinden. We besteden niet zo veel aandacht aan onszelf. Dus als de actor en observator dan nadenken over de oorzaken van bepaald gedrag, zal de actor eerder geneigd zijn te kijken naar de situatie en de observator vooral naar de actor.
• Beschikbaarheid aan informatie: actoren hebben meer informatie over zichzelf dan waarnemers. Ze weten hoe ze zich in de loop der jaren hebben gedragen, wat hen die morgen is overkomen. Ze zijn zich veel meer bewust van de consistentie en distinctie van hun gedrag dan de waarnemers, ze hebben meer informatie.