- Marktmechanisme
- Uitkomst van ongecoördineerde handelingen in veranderende omstandigheden op Paretogrens houden
- Juiste incentives
- Juiste allocatie van middelen
- Partieel versus algemeen evenwicht
- Studie van algemeen evenwicht: complex
- Walrasiaans evenwicht: simultaan evenwicht in alle markten
- Beschouw gekleurde driehoek in Figuur 8.11.:
- Welvaartsverlies
- Verliesdriehoek
- Deadweight loss
- Excess burden
- Maximumprijs verhindert pareto-efficiëntie
- Producentensurplus: SEK => LMK
- Verlies: LSEM
- Consumentensurplus: SRE => LRQM
- Verlies: TQE
- Winst: LSTM
- Finaal verlies: MQE
Pareto-(in)efficiëntie bij hoeveelheid > bij marktevenwicht
- Eerste welvaartstheorema
- “Wanneer prijsvorming vrij wordt gelaten in markt van perfecte concurrentie, leidt de evenwichtsprijs tot een Pareto-efficiënte situatie”
- Beschouw Figuur 8.10.:
- Voor 200ste broodje: bereidheid tot betalen (hier €4) > marginale productiekosten (€2)
- Potentiële ruilmogelijkheden blijven onbenut
- Stel: extra broodje geproduceerd en verkocht tegen €3,5
- Goed voor consument (bereidheid tot betalen > €3,5)
- Goed voor producent (marginale kosten < €3,5)
- Pareto-efficiëntie: Som van consumenten- surplus en producentensurplus is maximaal
- d.w.z. alle Paretoverbeteringen zijn uitgeput
- Veronderstel:
- Waarde van goed = bereidheid tot betalen voor dat goed
- Consumentensoevereiniteit
- Consumentensurplus(stijgt met afname prijs)
- = Totale bereidheid tot betalen (OABC) – Hetgeen alle consumenten samen werkelijk betalen (Op0BC)
- Producentensurplus (daalt met afname prijs)
= Totale opbrengsten (Op1EF) – Totale kosten (ODEF)
- Perfecte concurrentie met identieke ondernemingen (vlakke aanbodcurve): producentensurplus = 0 (niet op grafiek)
Figuur 8.9.: De vraagcurve en de bereidheid tot betalen voor broodjes (a) en het consumentensurplus (b)
Figuur 8.9: De aanbodcurve en de prijs die de productenten vragen voor broodjes (a) en het producentensurplus (b)
“Een maatschappelijke toestand is Pareto-optimaal indien het onmogelijk is om een wijziging door te voeren waarbij de welvaart van tenminste één individu toeneemt, zonder dat de welvaart van ten minste één ander individu afneemt.”
= normatief
- Paretoverbetering: verandering zó dat minstens één individu erbij wint zonder dat iemand erbij verliest
- Grafisch: Paretogrens geeft weer hoeveel welvaart het ene individu maximaal kan verwerven, wanneer welvaart van alle andere individuen is vastgelegd
- Pareto-efficiënt:
- PuntenA,B,C,D,E,…
- Meer algemeen: Paretogrens
- Pareto-inefficiënt:
- Punten M, N, …
- Meer algemeen: onder Paretogrens
- Mogelijke oorzaken van inefficiëntie:
- Weinig aanbieders
- Externe effecten
- Publieke goederen
- Kritiek op criterium van Pareto:
- Veel punten zijn onvergelijkbaar
- Voorbeeld: punten C en M
- Pareto-efficiënte punten, maar welk is ‘best’?
- Voorbeeld: punt A beter dan punt C???
- Normatieve uitspraken over marktgebeuren
- Bijvoorbeeld: vrije markt = ‘beste’ manier om economische beslissingen te nemen
