Het totale inkomen dat in een land verdiend wordt door het produceren van goederen en diensten, noemt men het nationale inkomen. Hieronder zullen we bekijken hoe het nationaal inkomen verdeeld is over de bevolking, met andere woorden hoe groot het verschil tussen arm en rijk is.

Om de personele inkomensverdeling te meten, moeten we eerst over een aantal gegevens beschikken. Elk jaar moet iedere Belg aan de belastingdienst opgeven hoe hoog zijn inkomen is. De belastbare netto-inkomens van deze aangiften geven een benadering van hoe de inkomens in ons land in een bepaalde periode verdeeld zijn. Dit is echter maar een benadering van de echte inkomens. Redenen hiervoor zijn bijvoorbeeld fiscale fraude, zwartwerk. Hierdoor zal de ongelijkheid waarschijnlijk nog groter zijn dan de cijfers en statistieken aangeven.

Dat belastbaar inkomen is samengesteld uit beroepsinkomsten (lonen, salarissen, pensioenen, ziekte-en invaliditeitsuitkering), inkomsten uit kapitaal en roerende goederen (inkomsten van belegde kapitalen, intrest van een spaarboekje), inkomsten uit onroerende goederen (kadastraal inkomen, huur) en diverse inkomsten (alimentatiegeld).

Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten inkomens:

• primaire inkomens: inkomsten die rechtstreeks voortvloeien uit het ter beschikking stellen van productiefactoren, veelal arbeid.
• secundaire inkomen is gelijk aan het primaire inkomen min de directe belastingen en sociale bijdragen en plus uitkeringen en subsidies.
• tertiair inkomen is vervolgens het secundair inkomen vermeerderd met collectieve goederen en diensten en verminderd met indirecte prijsverhogingen, zoals de BTW.

Het inkomen is de gehele som geld dat iemand ontvangt door arbeid te leveren (= loon of wedde), door ontvangst van een uitkering of pensioen en/ of door opbrengsten uit vermogen (winst, dividend, rente). Men spreekt bij het inkomen over een som geld, maar goederen of diensten kunnen ook tot het inkomen behoren, echter om verdere berekeningen en vergelijkingen mogelijk te maken, zullen we deze niet geldelijke inkomens in geldwaarde dienen uit te drukken.

is de mate waarin de bewoners van een land in hun behoeften kunnen voorzien.

Welvaart zijn de geproduceerde goederen maar ook vrije tijd en natuurschoon. Productiegroei kan gepaard gaan met verontreiniging van het milieu. De welvaart gaat dus niet omhoog.

Welvaart ontstaat als steeds meer menselijke behoeften worden bevredigd. Groei van het nationaal product betekent dat er meer middelen zijn om die behoeften te bevredigen. Maar als de behoeften eveneens in aantal en omvang toenemen gaat de welvaart niet omhoog. De toegenomen productie brengt inkomen mee maar ook milieuvervuiling en uitputting van grondstoffen.

Er zijn goederen die geen prijs hebben, maar toch waardevol zijn. We spreken dan we van ongeprijsde schaarste, zoals stilte. Het effect op de stilte is niet in euro’s uit te drukken. De hiervoor genoemde effecten zorgen ervoor dat productiegroei en welvaartsgroei verschillende zaken zijn.

Maatregelen om de milieuschade te beperken, stuiten vaak op weerstanden.

• Eén probleem is de internationale concurrentiepositie. Als andere landen minder ingrijpende maatregelen nemen dan Nederland, krijgen Nederlandse bedrijven te maken met relatief hoge kosten. Hierdoor zullen ze hun productie wellicht naar het buitenland verplaatsen. Dat gaat ten koste van de werkgelegenheid.
• De samenleving is op bepaalde producten ingericht. (bijv. auto).

De vaak extreem hoge investeringskosten die met het bestrijden van externe effecten samenhangen is het derde probleem. De bevordering van het openbaar