1. Een hersenbeschadiging kan optreden na een harde klap, een onderbreking van de bloedsomloop en allerlei ander letsel. Er zijn veel testen om omvang en plaats van de schade te meten.

2. Hoewel zich bij mensen en dieren de schade voor een deel herstellen kan, zal het gedrag nooit meer zo zijn als voor het letsel en onder stress en bij veroudering verslechtert de situatie vaak weer.

3. Veel mechanismen werken mee aan het herstel, inclusief restauratie en herstel van neuronen, hernieuwde groei van axonen, aanpassing van resterende synapses en aanpassing van gedrag.

4. Soms herstelt een beschadiging beter wanneer hij is ontstaan in de kindertijd, soms herstelt hij dan juist slechter.

1. Chimpansees kunnen leren communiceren door gebaren of nonvocale symbolen, hoewel hun output geen syntax heeft en menselijke spraak niet benadert. Bonobo’s maakten meer taalvorderingen dan gewone chimpansees, misschien door soortverschil en gedeeltelijk door verschil in trainingsmethode.

2. Mensen met Broca’s afasie kunnen moeilijk spreken en schrijven. Vooral voorzetsels, voegwoorden, en andere grammaticale regels geven problemen. Ze kunnen spraak ook niet begrijpen wanneer de bedoeling afhangt van grammaticale regels, zinsstructuur of woordvolgorde.

3. Mensen met Wernicke’s afasie hebben problemen met het verstaan van spraak en het nazeggen van namen en dingen.

4. Omdat veel hersengebieden bijdragen aan taal en omdat geen twee mensen hetzelfde beschadigingspatroon hebben, komen onderzoekers een enorm aantal verschillende taalstoornissen tegen.

5. Zelfs het benoemen van verschillende soorten objecten selectedert verschillende hersengebieden.

6. Mensen met genetische afwijkingen kunnen leiden aan taalstoornissen zonder veel verlies van intelligentie of van intelligentiestoornissen terwijl de taal goed gebruikt wordt.

7. Mensen met leesstoornissen hebben blijkbaar allerlei afwijkingen in hersenstructuur, perceptie en aandacht.

Er zijn veel soorten dyslexie met veel verschillende oorzaken. Voor sommigen is het een perceptueel probleem. Ze zien één letter wel, maar de combinaties tussen de letters niet. Zelfs wanneer een letter gemarkeerd wordt door b.v. x zien ze de centrale letter niet meer. (xfx).Ze hebben soms ook problemen met het identificeren van gesproken lettergrepen.

Sommige, maar niet alle dyslectici hebben waarschijnlijk niet-ontvankelijke magno-cellulaire paden in het visuele systeem. Veel dyslectici hebben ook moeite met de perceptie van bewegende beelden. De effecten verschillen per individu en magnocellulaire paden zijn niet de enige plaats waar gezocht moet worden voor een verklaring.

Soms is dyslexie een gevolg van onvoldoende specialisatie van de hemisferen van de taalgebieden. Deze mensen hebben soms een bilaterale symytrische cerebrale cortex, terwijl bij andere mensen het temporale planum en bepaalde andere gebieden groter zijn in de linker hemisfeer. Bij dislectici zijn sommige taalgerelateerde gebieden in de rechter hemisfeer groter. Dit steunt de theorie van Geschwind en Galaburda dat abnormale literalisatie van functies samenhangt met neiging tot dyslexie en andere problemen.

Een andere uitleg relateert dyslexie aan een verschil in aandacht of strategie. In een onderzoek bleken dyslectische kinderen beter te kunnen zeggen of een woordbeeld in de engelse taal zou passen of niet. Maar ze konden nonsense-woorden niet uitspreken. Blijkbaar letten dyslectische kinderen op visuele kenmerken van een woord dat hen in staat stelt acceptabele en onacceptabele lettercombinaties te herkennen, maar kunnen ze geen onbekende woorden in geluid omzetten.

De meeste mensen kunnen iets aan de rechterkant beter lezen dan aan de linkerkant. Wanneer letters ver van elkaar staan kun je ze niet tegelijk zien; de centrale letter maskeert de volgende. Maar voor sommige mensen geldt dat er maskering optreedt wanneer letters dicht bij elkaar staan en juist niet wanneer ze ver van elkaar staan. Deze mensen lijden aan dyslexie. Wanneer deze mensen focussen op een letter wordt de perceptie van de onmiddellijk volgende letter geblokkeerd, maar er is perceptie van de verder naar rechts gelegen letter (5 – 10 °). Deze eigenschap kan het lezen belemmeren. Een hulpmiddel kan het vensterlezen zijn. (bladzijde afdekken met een vel papier waarin een leesvenster is gemaakt, zodat je maar 1 woord tegelijk ziet.) Soms leidt dit hulpmiddel tot spectaculaire verbeteringen omdat de dyslecticus geoefend wordt de aandacht te Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal 24 richten op een klein gebied. Maar 3 van de 4 dyslectici die dit proces doorliepen kozen er voor om dyslectisch te blijven, want toen ze dyslectisch waren konden ze verschillende taken tegelijk doen b.v. naar de radio luisteren, met iemand praten en een kunstwerk maken. Toen ze leerden om naar 1 woord tegelijk te kijken konden ze ook maar 1 taak tegelijk meer doen en misten ze hun oude manier van leven. Kortom; hun leesbekwaamheden waren verbonden met hun algemene aandachtsstrategieën.

Soms blijft taalontwikkeling achter ondanks normale intelligentie op andere gebieden. Dit bewijst dat taal geen simpel bijproduct is van intelligentie, maar speciale eisen aan de hersenen stelt.

Het Williams Syndroom:

Dit is een zeldzame afwijking, waarbij mensen op veel gebieden afwijkingen vertonen (dus een verstoorde intelligentie lijken te hebben) maar toch een ongestoord taalgebruik hebben. De oorzaak is een afwezig zijn van verscheidene genen van chromosome #7. Deze patiënten kunnen de vaardigheden om voor zichzelf te zorgen niet leren. Ze hebben een gestoorde concentratie en visuele motoriek. Ze kunnen het simpelste werk niet doen en een simpele tekening niet natekenen. Maar ze kunnen verhalen met veel emotie terugvertellen, hun eigen verhalen maken en lyrische songs componeren. Ze kunnen een plaatje wel bij een zin zoeken. Ze kunnen heel goede beschrijvingen geven. Ze gebruiken vaak ongebruikelijke woorden. In tegenstelling tot wat je zou verwachten zijn linker- en rechter hemisfeer wel in evenwicht. Er is wel een reductie in de totale massa van de cerebrale cortex en thalamus, maar geen onballans. We kunnen het William Syndroom niet verklaren in termen van verlies- of afwezigheid van speciale hersengebieden. Het lijkt meer het resultaat van ongebruikelijke organisatie van verbindingen. Er is nog veel onduidelijk, maar het syndroom van Williams steunt het idee dat taal een speciale bekwaamheid is, die, onafhankelijk van andere functies, wel of niet intact kan blijven. Het is geen bijproduct van algemene intelligentie.