(of vloeiende afasie) Wernicke ontdekte dat beschadiging in een deel van de linker temporale cortex (Wernicke’s area) taalstoornis veroorzaakte die veel verschilde van de Broca-afasie.

Hoewel patienten konden spreken en schrijven konden ze gesproken- en geschreven taal van anderen moeilijk begrijpen. Kenmerken van Wernicke’s afasie:

1. Er wordt vloeiend en gearticuleerd gesproken, behalve wanneer ze pauzeren om achter de naam van iets te komen)

2. Moeite met het vinden van het goede woord. Ze leiden aan anomia; problemen bij het nazeggen van namen en dingen. Soms maken ze zelf maar een naam of gebruiken een substituut. Soms gebruiken ze vage of omslachtige uitdrukkingen. Deze hebben voor de spreker wel betekenis, maar die is voor de luisteraar moeilijk te ontdekken. Wanneer ze op zoek zijn naar een woord zetten ze het soms op de verkeerde plaats, zodat de inhoud van de hele zin verandert.

3. Beperkt taalbegrip. Dit geldt voor gesproken en geschreven taal. Terwijl taal zonder “gesloten categoriewoorden” vaak nog wel te ontcijferen is (Broca’s afasie) geldt dat niet voor taal waarin namen en werkwoorden ontbreken (Wernicke’s afasie) Onderzoek heeft uitgewezen dat hoog opgeleide mensen langere dendrieten hebben in het gebied van

Wernicke dan laag opgeleide mensen van dezelfde leeftijd. Wat is het gevolg van wat?

Dove mensen met Wernicke’s afasie begrijpen nog steeds gebarentaal. Maar ze verliezen die mogelijkheid wanneer er ook beschadigingen zijn in de pariëtale kwab, het gebied dat verantwoordelijk is voor gevoel en andere lichamelijke gewaarwordingen.Niet alle taalstoornissen zijn onder te brengen in deze 2 soorten afasie, b.v.:

- Conductionele afasie: Normale articulatie en redelijk taalbegrip, maar niet in staat te herhalen wat iemand anders zei. Kan dus niet deelnemen aan een gesprek.

- Alexia: Niet kunnen lezen, terwijl er geen visuele handicap is. Normaal taalbegrip bij gesproken taal.

- Optische afasie: Maar 1 letter tegelijk kunnen lezen en niet een heel woord.

- Woorddoofheid: Onmogelijkheid om gesproken taal te begrijpen, ondanks normaal gehoor en leesvermogen.

- Articulatiegebrek: beperkt spraakvermogen, alsof het woord al zoekend naar het juiste geluid gevonden moet worden, ondanks normale spraakperceptie en taalbegrip.

- En zo zijn er nog vele andere voorbeelden Pet scans en MRI scans geven veel informatie, vooral wanneer de onderzochte eerst taaltaken verricht en daarna andere taken. Door de scans per computer te vergelijken wordt duidelijker welke gebieden speciaal bij taal betrokken zijn. (het is moeilijk een “niet-taal-taak” te bedenken). Uit deze studies blijkt, dat grote gebieden in de frontale, temporale en partiële cortex in de linker hemisfeer en in delen van de linker thalamus en basale ganglia betrokken zijn bij het spreken. Het hardop lezen van een zin geeft wijdverspreide activiteiten in het gebied van Broca, in het gebied van Wernicke en omliggende gebieden en in mindere mate in corresponderende gebieden in de rechter hemisfeer.

Twee studies onderzochten corticale responsen terwijl mensen plaatjes bekeken en de beelden benoemden.

Het bleek dat bij het benoemen van de plaatjes activiteit in delen van de temporale kwab ongeveer Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal 23 correspondeerde met die in het gebied van Wernicke. Bijkomende gebieden werden ook actief, afhankelijk van de afbeelding; het benoemen van mensen selectederde de anterior area van de temporale kwab en het benoemen van dieren selectederde een later volgend gebied. Het benoemen van gereedschap selectederde een nog later volgend gebied. In de andere studie bleek het benoemen van dieren delen van de occipitale kwab te selectedren, terwijl het benoemen van gereedschap delen van de linker premotore cortex in de frontale kwab selectederde. Het gebruik voor een woord aangeven selectedert frontale cortexgebieden, die niet werden geselectederd wanneer een woord alleen maarherhaald werd. Samenvattend: wanneer iemand denkt over een functie selectedren ze de motor- of premotor gebieden die hem in staat stellen deze functie aan te geven. De frontale cortex lijkt gesproken en geschreven taal op dezelfde manier te behandelen.

(of haperende afasie) Dit is een laesie in een klein deel van de frontale kwab van de linker cerebrale cortex, dicht bij de motor cortex.

Naar de ontdekker noemen we dit gebied nu Broca’s area. (gebied van Broca). De meest voorkomende oorzaak is een beroerte die dit gebied beschadigt. Als alleen dit gebied beschadigd is, is er een lichte taalstoornis. Ernstige uitval is er wanneer er meer corticale- en subcorticale gebieden bij betrokken zijn. Broca’s afasie wordt gekenmerkt door gestoorde taalproductie, terwijl er wel normaal taalbegrip is. Soms zijn productie en begrip normaal, maar treden er afwijkingen op wanneer de bedoeling van een zin afhangt van voorzetsels, woordeinden en andere grammaticale regels.

Problemen bij taalproductie: Sommige mensen met Broca’s afasie kunnen helemaal geen woorden uitbrengen, hoewel ze wel geluiden kunnen maken.. Anderen met minder ernstige uitval spreken langzaam en ongearticuleerd en hebben moeite met schrijven en gebaren om zich uit te drukken. Dove mensen met een beschadiging in het gebied van Broca hebben ook moeite met gebarentaal. Sommigen met Broca’s afasie spreken inhoudelijk goed, maar laten voornaamwoorden, voorzetsels, voegwoorden, hulpwoorden, telwoorden en tijds-en meervoudsuitgangen weg. Deze weggelaten woorden en uitgangen worden wel gezien als de gesloten categorie van grammaticale vormen omdat aan deze categorie binnen de groei van taal niets meer wordt toegevoegd. Nieuwe woorden en uitdrukkingen ontstaan daarentegen vaak. Dit noemen we de open categorie. Broca’s patienten gebruiken deze woorden veel gemakkelijker dan woorden uit de gesloten categorie. Ze hebben ook moeite met de inhoud van woorden, niet alleen met de uitspraak.

Taalbegrip: Mensen met Broca’s afasie hebben moeite met het begrijpen van woorden uit de gesloten categorie en niet met die uit de open categorie. Soms is de inhoud van een tekst erg afhankelijk van woorden uit de gesloten categorie en soms minder. Engelse Broca-patienten verschillen met die uit Duitsland of Italië; want ook na de beschadiging van het gebied van Broca blijft de woordvolgorde de voor de engelse taal gebruikelijke.

Wanneer begrip afhangt van de woorduitgang of grammaticale regels zijn Broca-patienten gehinderd, maar hun uitingsvorm is niet willekeurig. Hun taalbegrip lijkt op dat van mensen die erg verstrooid zijn.

leerden Matata, een vrouwtjesbonobo, symbolen voor woorden in te drukken. Ze vorderde langzaam, maar haar jong Kanzi leerde veel door het zien van de pogingen van zijn moeder. Toen hij 5½ jaar was kende hij ongeveer 150 Engelse woorden en kon reageren op complexe, onbekende opdrachten. Zijn taalbegrip was vergelijkbaar met een kind van 2½ jaar.

Kanzi en zijn jongere zus Mulika begrepen meer taal dan ze konden produceren. Soms probeerden ze te spreken, maar meestal communiceerden ze door symbolen op hun bord in te drukken. Hun taalgebruik verschilde essentiëel van andere schimpansees:

Ze gebruikten de symbolen om dingen te benoemen of te beschrijven, zelfs wanneer hen niets gevraagd werd.

Ze gebruikten ook begrippen die ze niet zagen. (interne representatie)

Soms gebruikten ze de symbolen om te beschrijven wat er een tijdje geleden gebeurd was.

Ze konden zelf nieuwe, creatieve vragen samenstellen.

Waarom hebben deze apen zoveel taal geleerd; ligt het aan de soort of aan het feit dat ze er al zo jong mee geconfronteerd werden of heeft de manier van leren (in dit geval door imitatie en observatie) invloed.

Ook dolfijnen reageren correct op nieuwe combinaties van oude woorden, maar alleen als het resultaat zinvol is. De experimenten met dolfijnen gaven de dolfijnen geen gelegenheid taal te produceren.

Spectaculaire resultaten waren er bij Alex, een Afrikaanse grijze papagaai. Irene Pepperberg was de eerste die beweerde dat parkieten de zin van geluiden kunnen leren. In een stimulerende omgeving leerde ze Alex veel verschillende woorden in combinatie met specifieke voorwerpen. Bij het aanleren gebruikte ze geen voedsel als beloning. Pepperberg omschreef het taalgebruik van Alex als language-like. Toch heeft Alex meer vorderingen gemaakt dan we verwachten van een nonprimate. We moeten ons dus afvragen wat voor een soort hersenontwikkeling nodig is voor taal.

Wat kunnen we leren van niet-menselijke taalvaardigheden:

a. We krijgen inzicht in de manier waarop we taal kunnen leren aan iemand die niet gemakkelijk leert.

b. We leren iets over hoe speciaal een mens wel- of niet is; onze taal is weliswaar veel verder ontwikkeld, maar stoelt op een aanleg, die ook bij andere soorten aanwezig is.

c. Deze studies tonen aan hoe moeilijk taal te definiëren is.

Eén van de theorieën over het de vraag waarom mensen wel taal ontwikkeld hebben en andere zoogdieren niet luidt dat: taal bij mensen ontstaan is als bijproduct van intelligentie.

Een andere theorie luidt, dat menselijke taal is ontstaan onder druk van de sociale interacties tussen mensen en dat onze intelligentie een bijproduct is van taal.

Wat is de oorsprong van taal?

Een chimpansee blijkt wel gebarentaal te kunnen leren, maar niet te kunnen spreken. Ze hebben ook geleerd boodschappen in te typen, maar dit lijkt eerder een geleerd kunstje dan begrip van taal omdat:

De chimpansees zelden nieuwe zinnen maken uit geleerde woorden.

Ze altijd vragende- en nooit beschrijvende zinnen maken.

Ondanks een indrukwekkende taalproduktie, zijn chimpansees beperkt in het begrijpen van deze taal van anderen. Bij kinderen is dit juist andersom; ze begrijpen meer dan ze kunnen zeggen.

Maar er kwamen nieuwe resultaten uit een studie onder een zeldzame, bedreigde soort chimpansee; de Pan Paniscus (of pygmee chimpansee, of Bonobo). Hun sociale leven is veel verder ontwikkeld. Ze lopen altijd rechtop. Ze benaderen de mens dichter dan andere primaten.