Als we gedrag van anderen proberen te verklaren, dan zoeken we bij voorkeur een verklaring in de persoon zelf(dispositionele verklaring) en ‘vergeten’ we factoren in de situatie(situationele verklaring), zeker als het gaat om negatief gedrag

Vb. als iemand plots hard remt met auto denken we eerder dat chauffeur maakte ipv dat hij bv moest remmen voor een hond op de weg.

Komt veel voor bij individualistische culturen(West Europa, VS), bij collectivistische samenlevingen is dit minder.

(zelf te merken binnen VS: komt meer voor bij kinderen grote steden dan op het platteland)

Hebben neiging om de acties/pech van anderen toe te schrijven aan persoonlijkheid(niet aan situationele factoren)
vb. we vinden daklozen vaak dom en lui ipv denken dat ze enorme pech hebben gehad

Waarom zijn soldaten loyaal aan het leger als ze tijdens trainingen zwaar afzien(roepen, schreeuwen, geen slaap, geen privacy)

Als we ervaring hebben waar ons gedrag botst met onze opvattingen/ overtuigen -> cognitieve dissonantie

Theorie: mensen die vrijwillig iets doen wat botst met hun opvattingen/normen -> komen in een bijzonder gemotiveerde psychische toestand(=cognitieve dissonantie)

Ze proberen dus een situatie in strijd met hun normen op te lossen op twee manieren:

- Gedrag veranderen
- Cognities veranderen

Samengevat: iemand die een tegenstrijdigheid ervaart tussen zijn cognities en zijn gedrag(dissonantie), reduceert het conflict door zin denken aan te passen aan zijn gedrag. (zie boek p544)

Verklaart veel:

- Waarom voelt een vrouw zich aangetrokken tot een man die haar mishandelt?

Door krachtige drang tot zelfrechtvaardiging gaat ze het slechte proberen te vergeten en focussen op het goede.

Zoals gezegd -> voelen aangetrokken tot knappe, nabije, openhartige mensen..

In realiteit zijn al onze vrienden/partner ongeveer hetzelfde als ons. Verklaring is de

Theorie van de verwachte waarde: De beslissing om wel of geen energie in een nieuwe vriendschap te steken wordt bepaald door de waarde die we aan een ander toe kennen(zoals bv fysieke aantrekkelijkheid, humor, interesses) tov verwacht dat de vriendschap inderdaad van de grond zal komen.

Verspillen geen tijd in relaties die bij voorbaat kansloos lijken

Vb steken onze energie in zo aantrekkelijk mogelijke mensen die ons ook aantrekkelijk vinden.

! Uitzondering: mensen met negatief zelfbeeld -> geneigd om relatie aan te gaan met mensen die dit zelfbeeld bevestigen

Mensen ->extreem competent zijn -> afstand houden want denken toch afgewezen te worden bij benadering