Sociologie is een wetenschap die
a) sociaal handelen (OBJECT)
b) interpreterend begrijpen wil en daardoor zijn verloop en gevolgen (HOE?)
c) oorzakelijk wil verklaren (DOEL)

1.1. Types handelen
- Gewoonte = traditioneel handelen
-> zo weinig beredeneerd dat het nauwelijks handelen is, zonder nadenken, wordt overgenomen omdat ze zo aangeleerd worden. vb: ’s ochtends eerst linkse sok aandoen

- Emotioneel (affectief) handelen: iets rationeler dan gewoonte.
vb: iemand pesten -> die wordt boos -> gepeste vermoordt pestkop
-> we begrijpen dit tot op zekere hoogte

- Waarderationeel handelen: handelen vanuit het geloof in de intrinsieke waarde van dit handelen vb. handelen uit plicht, religieuze of morele overtuiging.
→Eenmaal men de waarde kent die aan de basis van iemands handelen ligt, kan men daaruit gemakkelijk de handelingsconsequenties afleiden en begrijpen.

Waarde = streefdoel, maatstaf. Je weet waarom je het doet. Je handelt onafgezien vd gevolgen.
vb. waarde: eerlijkheid -> misschien soms kwetsen, je let dus niet op de gevolgen.
vb. moslim: x-aantal keer bidden per dag, wassen, …
-> we begrijpen waarom ze dat belangrijk vinden.

- Doelrationeel handelen: handelen gericht op weloverwogen eigen doeleinden, waarbij de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk worden ingezet.
→Kan begrepen worden zonder dat men zich ‘inleeft’ in de handelende.
-> welke middelen/beperkingen? Je kunt het tot op zekere hoogte berekenen.

Weber: in onze samenleving dominantie van doelrationeel handelen want meest efficiënt, meest rationeel, andere types zijn minder rationeel.

Vb: studenten doen alles in functie van CV. Staat dat goed op CV? Dan doen ze het, anders niet.
We gaan eigen ervaringen omzetten in wat we ermee knn doen. Kan je ook zien als beperking v. vrijheid, ondanks we denken dat we vrij zijn aangezien we rationeel bezig zijn.

1. Kant – neonkantianisme en methodenstreit
-> Heeft Weber geleerd om te zien wat wetenschap is

Kant: KENNIS is het gevolg van ZINTUIGEN en toevoeging van DENKVORMEN
bvb tijd en ruimte, zit in onze geest
Dus: we kennen de echte feiten niet!

Weber brengt orde in de chaos d.m.v. begrippen, .. we gaan ideaaltypes maken
Dus: wij construeren kennis!

Methodenstreit: Is het mogelijk om vanuit wetenschappelijke bevindingen politieke conclusies af te leiden? W: Wetenschap en politiek zijn 2 verschillende dingen.
M: Wetenschap leidt tot politiek inzicht dat er een revolutie moest komen, af en toe duikt die strijd op.

2. Marx
-> Weber staat positief tegenover M!
- economie is belangrijk!
- materiële belangen zijn belangrijk, MAAR Weber zegt: ook irreële belangen! Niet alle idealen zijn afgeleid van materiële belangen.

3. Nietzsche
-> Waarom doe je iets? Wat wil je?
Leven is strijden, pijn lijden, enz…

Leven bestaat uit tegenstellingen, je moet kiezen! Hij projecteert dit op het gehele leven.
Belang van motivatie (waarden) . Hij wil dat je alles weggooit, vernietigt om enkel te doen wat je ZELF wilt! Je maakt je eigen waarden? Andere waarden vernietigen om eigen waarden aan te nemen.
W: Waarderationaliteit.

1. Studies

Historische studies
Zur Geschichte der Handelsgesellschaften -> Hoe verklaar je de ondergang vh romeinse rijk? Verbanden economie en politiek

Die Sozialen Gründe des Untergangs der Antiken Kultur -> Hoe komt het dat de Romeinse cltuur is neergestort? Later: over de opkomst van de westerse cultuur.

Die Stadt

Sociaal-economische studies: landbouw, beurs, industrie, …

Godsdienstsociologische studies
Godsdienst is belangrijk! 1500: W-Europa achterlijk broertje van China. Hoe komt het dat dit plots veranderd is? Technologie, economie, politiek, …

Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus -> verband economie en godsdienst

Wintschaft und gesellschaft
= economie en maatschappij
= verzameling van alles: alg. sociologie, sociologie vh recht, enz.. (postuum uitgegeven, niet af)

Gesammulte

Politik als Beuf: wat is wetenschap beoefenen?

DUS: zeer verschillende werken