Sociologie als wetenschap van het sociale handelen.
- Gepubliceerd in Sociologie
- Lees 1480 keer
Sociologie is een wetenschap die
a) sociaal handelen (OBJECT)
b) interpreterend begrijpen wil en daardoor zijn verloop en gevolgen (HOE?)
c) oorzakelijk wil verklaren (DOEL)
1.1. Types handelen
- Gewoonte = traditioneel handelen
-> zo weinig beredeneerd dat het nauwelijks handelen is, zonder nadenken, wordt overgenomen omdat ze zo aangeleerd worden. vb: ’s ochtends eerst linkse sok aandoen
- Emotioneel (affectief) handelen: iets rationeler dan gewoonte.
vb: iemand pesten -> die wordt boos -> gepeste vermoordt pestkop
-> we begrijpen dit tot op zekere hoogte
- Waarderationeel handelen: handelen vanuit het geloof in de intrinsieke waarde van dit handelen vb. handelen uit plicht, religieuze of morele overtuiging.
→Eenmaal men de waarde kent die aan de basis van iemands handelen ligt, kan men daaruit gemakkelijk de handelingsconsequenties afleiden en begrijpen.
Waarde = streefdoel, maatstaf. Je weet waarom je het doet. Je handelt onafgezien vd gevolgen.
vb. waarde: eerlijkheid -> misschien soms kwetsen, je let dus niet op de gevolgen.
vb. moslim: x-aantal keer bidden per dag, wassen, …
-> we begrijpen waarom ze dat belangrijk vinden.
- Doelrationeel handelen: handelen gericht op weloverwogen eigen doeleinden, waarbij de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk worden ingezet.
→Kan begrepen worden zonder dat men zich ‘inleeft’ in de handelende.
-> welke middelen/beperkingen? Je kunt het tot op zekere hoogte berekenen.
‘rationeel’ verstehen (=Doelrationeel en waarderationeel verstehen): we begrijpen de handeling qua motivering; als we het doel of de waarde kennen, kennen we datgene wat de handelende beweegt (motiveert).
‘erklärend’ verstehen: Niet enkel begrijpen wat er gebeurt, maar ook de afloop ervan kunnen voorspellen. We begrijpen handelingen pas ‘erklärend’ als we het doel of de waarde kennen. Verklarend begrijpen komt dus neer op het in een ruimere zinssamenhang plaatsen van actueel begrijpelijk handelen. ‘Waarom doet iemand iets’?
Weber: in onze samenleving dominantie van doelrationeel handelen want meest efficiënt, meest rationeel, andere types zijn minder rationeel.
Vb: studenten doen alles in functie van CV. Staat dat goed op CV? Dan doen ze het, anders niet.
We gaan eigen ervaringen omzetten in wat we ermee knn doen. Kan je ook zien als beperking v. vrijheid, ondanks we denken dat we vrij zijn aangezien we rationeel bezig zijn.
