Wat is filosofie?
Philein = smachten naar, beminnen
Phileo = bemin
Philos = vriend
Sofia = wijsheid
Filosofie als uitzonderlijk vak, onderscheid
in die tijd: - alle vormen van denken door filo-sofen
- antwoord op vragen, tot dan toe dr mythologie/godsdienst of opzij
-> dr priesters, -essen, dichters
pas zinvol en mogelijk: zeker niveau van materiële beschaving
=> Griekse handelssteden: kleine minderheidsgroep van bevoorrechte burgers
vs mythe: als correct aanvaarde, maar niet-gefundeerde voorstelling van zaken
=> nieuwsgierigheid + groeiende ervaring (reizen, contacten andere culturen)
=> drijfveer wetenschappelijk & filosofische denken
vs godsdienst: zelfde vragen, andere methode
=> beperking tot kritisch-rationele benadering
=> geen plaats voor bovenmenselijke openbaring
=> verwerpt niet noodzakelijk de geopenbaarde waarheden (cfr. god)
geen natuurlijk vijanden, vijandigheid is periodegebonden
=> veroordeling tot atheïsme
=> filosofie dienstmeid van theologie; verscherping
=> filosofisch dogmatisme vs godsdienstig fundamentalisme
vs ideologie: samenhangend, vaak verstard mensbeeld, door autoritaire, absoluut gezag
=> doel: traditionele zuilen in stand houden
=> uitweg? -> filosofie in actief-pluralistische context
Verschillende benaderingswijzen
Bv.: ahv beeld waarin we zijn opgegroeid (christelijk, niet-kerkelijk, joods, islam, …)
=> drie fasen om tot de filosofie komen
- 1. geleefde/geëxisteerde mensbeeld:
=> ouders en omgeving
=> vrij onbewust - gesproken mensbeeld:
=> bij overgang kindertijd -> jongvolwassen
=> ‘kiezen’ voor geleefde mensbeeld, nog niet zo bewust als voorgesteld
=> wél eerste keer dat openlijk gekozen wordt
=> veel mensen niet verder dan deze fase - besproken mensbeeld:
=> kritisch verwerpen of opnieuw kiezen
=> vereist een dieper inzicht en moed
=> gaat vaak zware offers (vroegere groepssteun, geborgenheid)
Daarom; ontwikkeling van filosofische denken volgen ahv reeks vooraanstaande filsofen
Wij beperken ons tot westen, niet omdat superieur (oorlogen, kolonialisme), maar daarin opgegroeid
Indeling - Beschrijvend: het zijn en de mens
- Normatief: inzicht, uitzicht, zinzicht
Kenmerken - gevaarlijk: je overschrijdt het bestaande, botsing met machthebbers of orde
- nutteloos op praktisch niveau; hindert onlogisch of onethisch te handelen
- noodzakelijk: zonder menselijke vrijheid onmogelijk, evolutie,in vraag stellen
