De vijf modellen beoordeeld
We beoordelen de 5 modellen op hun geschiktheid om pluriformiteit in goede banen te leiden. Vermeulen schetst eerst de uitersten, namelijk de atheïstische staat en de theocratische staat. Wie waarschuwt voor de theocratische staat krijgt steevast te horen dat de atheïstische staat even erg is. Beide modellen zijn niet onze voorkeur. Bvb: In Albanië onder Enver Hoxha (1908 – 1985) moesten de moslims gedwongen eten tijdens de Ramadan, en wie met een Koran of met een Bijbel werd betrapt moest een paar jaar naar een heropvoedingskamp. Toch is de aandacht voor de atheïstische staat niet erg productief doordat de actuele politiek zich bezig houdt met de theocratie die voor een deel van de wereld bevolking een belofte is terwijl dat niet geld voor de atheïstische staat. Het islamisme of de politieke Islam en het politieke christendom is erg aanwezig terwijl het politiek atheïsme bijna dood is.
