Hoe stereotypes worden gevormd

Sociale catergorisatie:

Het proces van stereotypevorming begint met de neiging van mensen om henzelf en anderen in sociale categorieën in te delen, om zo snel oordelen te kunnen vellen (die vaak niet juist zijn).

Ingroups; Groepen waarbij met het gevoel heeft bij elkaar te horen.

Outgroups; Groepen waarbij men niet het gevoel heeft bij elkaar te horen

Outgroup homogeneity effect:

De neiging om te veronderstellen dat mensen uit andere groepen meer overeenkomsten hebben dan mensen uit je eigen groep. Dit leidt ertoe dat mensen van individuen naar hele groepen generaliseren (en vice versa).

Redenen waar outgroups homogener lijken:

1. Omdat je niet in de groep zit merk je kleine verschillen niet op
2. Wanneer je iemand uit de outgroup tegenkomt hoeft dit gedrag niet representatief te zijn voor de rest van de groep.

Sociologische culturele factoren

• Hoe verschillende groepen zijn geportretteerd door de media.
• Individualisme en collectivisme beinvloeden de manier waarop groepen worden waargenomen.

Motivationele factoren

• Je motivatie wie je wilt zien. Bijvoorbeeld bij brand zie je de brandweer niet de vrouw.

Implicit personality theories;

Een netwerk van aannames die we hebben over relaties, kenmerken en gedragingen. Central traits kenmerken die een sterke invloed hebben op overall indrukken. Mensen hebben ook impliciete theorieën over groepen.

• Ø Entity theorists; Zien kenmerken van groepen en verwachten meer overeenkomst en consistentie.
• Incremental theorist; verwachten minder consistentie binnen sociale groepen.

Stereotypen hebben de neiging om tussen groepen verschillen te overdrijven en gelijkenissen te onderschatten.

Mechanismen die stereotypen in stand houden:

• Ø Illusory correlation; de tendens dat mensen de correlatie tussen variabelen overschatten.
• Ø Attribution; Ontvangers zien eerder bevestiging in overtuiging dan herkennen van discriminatie.
• Ø Subtyping; Door het vormen van subtypes blijven stereotypes intact.
• Ø Contrast effects; Grote 'afwijkingen' van een stereotype worden vergroot waardoor het een uitzondering wordt en het huidige beeld kan blijven bestaan.
• Ø Confirmation biases; het interpreteren van informatie zodat deze blijft aansluiten bij huidige ideeën.
• Self-fulfilling prophecies; zien wat je wilt zien.

Stereotypen verstoren de waarneming van mensen, omdat mensen van stereotype groepen vaak meer afwijken van het stereotype dan men denkt. Als mensen van zo’n stereotype groep zich niet naar het stereotype gedragen, wordt dit echter juist als extra afwijkend gezien (het contrast-effect.

Stereotypen zijn niet makkelijk teniet te doen, o.a. omdat mensen de oorzaken van groepsgedrag beoordelen op een manier die de stereotypen bevestigen. Leden van een groep die niet aan het stereotype voldoen, worden als aparte subgroepen gezien, zodat het ‘overall’ stereotype intact blijft.

Stereotypen zijn moeilijk te vermijden, omdat ze vaak onbewust geselectederd worden onder bepaalde omstandigheden. Ze worden echter ook beïnvloed door bij de mate van bevooroordeeling van waarnemers, en de mate waarin deze geconcentreerd en gemotiveerd zijn bij het waarnemen. Waarnemers kunnen stereotypen negeren, en zo meer individuele impressies van mensen krijgen als ze persoonlijke informatie hebben, en kunnen / willen gebruiken. Echter, men neemt aan dat op de lange termijn het gebruik van stereotypen zeer moeilijk te onderdrukken valt.

Subliminal presentation; stimuli zo snel gepresenteerd dat mensen het niet bewust zien.