Aangeleerde hulpeloosheid

ervaring van onbeheersbaarheid (geen ontsnappingsmogelijkheid, onvermijdbaar) in de eerste fase maakt hulpeloos, ook op moment dat men wel iets kan ondernemen (ontsnappingsmogelijkheid die tot vermijdingsgedrag kan leiden) om aan de schokken te ontkomen. (gevolg apathie, passiviteit etc vergelijkbaar met symptomen en ook oorzaken depressieve)

Aangeleerde hulpeloosheid vrij stabiel fenomeen, intuïtief is dit model er aanlokkelijk. Ervaringen met onbeheersbare negatieve gebeurtenissen (ontslag, sterfgeval, ziekte) zijn vaak aanleiding tot depressieve periode met onder meer apathie als syndroom. Echter zegt niets over verschillen tussen mensen wat betreft ontstaan en voortbestaan depressie.

Gedragstherapie, uitgangspunt leertheoretische benadering: sommige vormen ab-normaal gedrag onstaan en worden in stand gehouden door leerprocessen.

Gedragstherapie, vooral gericht op factoren die ongewenst gedrag in stand houden (angst- seksuele stoornissen, alcohol en drugsproblemen):

• Operante leerprincipes, gericht op gedragsverandering
• Klassieke leerprincipes, veranderen betekenissen
• Cognitieve gedragstherapie: disfunctionele denkwijzen afleren of cognitieve vaardigheden aanleren (domineert onderzoek naar psychopathologie).

Kern gedragstherapie is functieanalyse, inkaart brengen wat aan probleemgedrag voorafgaat (antecedente factoren) en gevolgen gedrag (consequente factoren)

1. Exposuretherapie (duidelijk omschreven angst voor objecten of situaties en vormen psychopathologie waarbij angst een rol speelt):

• Wolpe Systematische desensitisatie, stapsgewijs (angst-hiërarchie) gecon-fronteerd met steeds angstwekkender stimuli (imaginaire confrontatie) met als doel angstreacties geleidelijk uit te doven door koppeling stimuli die angst uitlokken aan prettige stimuli die reactie oproepen onverenigbaar met angstreactie (antagonistische respons zoals spierontspanning en aangename fantasie)
• Flooding, niet geleidelijk maar meteen langdurig aan de meest vreeswekkende stimulus blootgesteld, totdat men geen angst meer vertoont (gedachten of werkelijkheid)

1. Vaardigheidstraining, men leert via stapsgewijze oefeningen bepaalde vaardigheden waar men niet of onvoldoende over beschikt. Gewenste gedragingen worden positief bekrachtigd en vaak gebruik gemaakt van rollenspelen of ‘modeling