Bij het kiezen van een strategie binnen de markt zijn ook de relaties met de omgeving belangrijk, waarbij kan gekeken worden op globaal, Europees of nationaal niveau. Het vijfkrachtenmodel van Porter heeft als doel het weergeven van de grootste concurrentiekrachten, binnen een bepaalde bedrijfstak. Het gaat hier dus om verschillende concurrerende bedrijven die hetzelfde product maken.

Het schema kent twee functies, namelijk de beschrijvende en de aanzettende functie. De beschrijvende functie brengt de afhankelijkheden en de onzekerheden van de markt in beeld. De aanzettende functie kan er vervolgens voor zorgen dat doelbewust wordt geprobeerd om een gedeelte van het schema te beïnvloeden, bijvoorbeeld het opkopen van de leveranciers om deze invloed te beperken.

Voor strategische analyses op het nationale omgevingsniveau biedt het diamantschema enkele verklaringen. In dit schema gaat het om de vraag hoe het komt dat in sommige landen of regio’s bedrijven uit een bepaalde bedrijfstak gevestigd zijn met een sterke internationale concurrentiepositie, terwijl in andere landen deze bedrijfstak nauwelijks internationaal concurrerende bedrijven kent.

Bij het bepalen van een strategie gaat het niet alleen om de belangen van de organisatie, maar ook om die van de stakeholders. Strategie gedefinieerd als perspectief legt de nadruk op de door de organisatie gedragen opvattingen en onderschreven waarden en doelstellingen als van belang zijnde voor de strategievorming. Dit sluit aan bij het sociaal-psychologisch niveau. Om een goed beeld te krijgen van deze ideeën kan gekozen worden voor een stakeholder analyse, waarbij aandacht wordt besteed aan de volgende punten;

1. Wat zijn de belangen van de organisatie en de stakeholders?
2. Wordt afhankelijkheid of onzekerheid gecreëerd?
3. Wat is de bron van deze eventuele afhankelijkheid?
4. Is er sprake van concurrentie of een mogelijke samenwerking?

Hierbij is het belangrijk te onthouden dan de stakeholder niet één persoon is, maar een grote organisatie van verschillende groepen met andere wensen en doelstellingen.