Rationeel “verstehen”
Dilthey: handeling begrijpen? soortgelijke produceren, nabeleven
MAAR: een wetenschap gebaseerd op wat een ander voelt is geen wetenschap
Weber : De zin van een handeling kan ook intellectueel zonder meer duidelijk zijn (logica en mathematische evidenties), zonder dat men per sé de gevoelens of de geestestoestand van de handelende (her)beleeft.
Doelrationeel handelen = handelen gericht op weloverwogen eigen doeleinden waarbij de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk ingezet worden
Waarderationeel handelen = handelen vanuit geloof in de intrinsieke waarde van dit handelen; eenmaal men de waarde kent, kan gemakkelijk de handelingsonsequenties afgeleid en begrepen worden
- “rationeel” verstehen: we kunnen de handelingen direct verstaan (we begrijpen wat iemand doet)
- ook “erklärend” verstehen, we kunnen het verloop van de handeling voorspellen, we kunnen de handeling plaatsen in een zinvolle, rationele samenhang (we begrijpen waarom iemand iets doet)
- Erklärend (waarom?) verstehen gaat verder dan direct (wat?) verstaan.
- Bv. Fietser (gezondheid en naar plaats geraken)
