Arbeiderscultuur voortzetting boerencultuur of klassenstrijdcultuur?
Burgerlijke visie: cultuurloosheid van de arbeiders. Het is hooguit een gedegenereerde bestaansvorm die ten spoedigste uit de wereld geholpen moet worden of in ieder geval onderdrukt worden. Fabrieksarbeiders vormen een nieuwe sociale categorie en werden niet geacht een “traditie” te hebben zoals de boeren.
Maar verpaupering en armoede is nog geen synoniem voor cultuurloosheid. Fabrieksproletariaat had veel culturele praktijken en gewoonten ontleend aan de boerencultuur van het platteland, o.a. vrijpostige lichamelijkheid en feestcultuur. Toch bouwden ze ook een eigen culturele traditie op. Dit gebeurde heel bewust met politieke doeleinden binnen de arbeidersbeweging.
Christelijke arbeidersbeweging ~> beschaven van de arbeiders
Socialistische en communistische arbeidersbeweging door manifesten en vlugschriften: strijdcultuur (in theorie anti-burgerlijk maar in werkelijkheid in grote mate een imitatie van de burgerlijke cultuur).
