Menu

Historische situering van openbaringsgodsdiensten

  • Neolitische Revolutie  vorming grote rijken

gevolg: ontstaan van rechtsregels !

bv: “Gulden Regel” = Doe een ander niet aan wat je niet wenst dat jou zou worden aangedaan

>> aansporingen tot verdraagzaamheid, respect voor armen en zwakken, algemene naastenliefde

  • Onrechtvaardigheid

Men begint te beseffen dat de wereld onrechtvaardig is. (De ethische normen gaan in tegen de neiging van de mens tot egoïsme en agressiviteit.)

nood aan zingeving! “Wat kan de zin zijn van een leven in gerechtigheid, wanneer de wereldorde zelf onrechtvaardig is?”

2 mogelijke reacties:

  • Zich aanpassen aan de onrechtvaardigheid en aanvaarden dat er lijden is
  • Ontstaan van wereldgodsdiensten: (brengen ook een grotere stabiliteit binnen het rijk)

verlossing van de onrechtvaardigheid in het hiernamaals

OF

Zielsverhuizing: reïncarnatie met een cyclus van levens

· Het boek Job en het lijden

Vraag naar het waarom van het lijden = pseudo – vraag: tot op heden is nooit aangetoond dat het lijden een dergelijke ‘zin’ of ‘doel’ heeft

Lees meer...

Kenmerken van wereldgodsdiensten wijsbegeerte

  • Universaliteitsaanspraak

(itt mythes: waren karakteristiek voor een bepaald volk) De openbaringsgodsdiensten richten zich in principe tot alle mensen

  • Openbaring

Waarheden van een godsdienst vinden hun oorsprong bij God / hoogste werkelijkheid en worden geuit in boeken of in prediking van een profeet

 heilige boeken waarvan de tekst niet voor discussie vatbaar is (interpretatie van de tekst leidt vaak tot een afscheuring)

  • Hindoeïsme: de veda’s

- Uitspraken die door God aan de wijzen uit de oudheid zijn geopenbaard

- Ultieme realiteit = Brahman (‘macht van de illusie’ zorgt ervoor dat de wereld echt lijkt)

- Ziel is onverwoestbaar

- Toekomstig bestaan van de ziel wordt bepaald door het karma

- Cyclus van een aantal levens = samsara

  • Boeddhisme: de tripitaka

- Verzameling van legenden en gedichten, toegevoegd aan een historische kern, die samen een model vormen voor de zoektocht naar verlichting

- Leven is onvolmaakt, onbevredigend en vol lijden

- Oorsprong van het lijden is hebzucht en verlangen

- Het nirvana kan de cyclus van zielsverhuizingen doorbreken

  • Jodendom: de thora

- Pentateuch: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri, Deuteronomium

- Boeken van Mozes, die de joden uit de Egytische slavernij heeft weggeleid

  • Christendom: nieuwe testament

- Handelingen van Jezus en zijn apostelen

  • Islam: koran

- Openbaringen van de aartsengel Jibril aan Mohammed

- Koran > Quara = het gereciteerde

  • Dogmatisme

Dogma’s zijn stellingen die men moet aannemen om als gelovige van een godsdienst te worden beschouwd

  • Verlossing

Vertrekpunt openbaringsgodsdiensten: mens bevindt zich in een droevige situatie op aarde

 toetreden tot de godsdienst biedt de mogelijkheid aan zonde en ellende te ontkomen

Lees meer...

Mythen mens

= verhaal dat aan de menselijke fantasie ontspruit en waaraan men een zeker geloof hechtte, niet omdat het echt gebeurd is, maar omdat het structuur geeft aan een ongeordende wereld of betekenis aan zinloze / betekenisloze zaken en bieden zo een verklaring voor bepaalde beangstigende fenomenen en door deze te verklaren ze ook te legitimeren (bv. Positie van de vrouw)

· Mythen

- Religieus karakter

- Kosmos / goden

- Relaties tss God en mens

  • Volksvertellingen

- Sprookjes en fabels

- Verhalend aspect

- Minder verheven karakter

  • Legenden en sagen

- Fictieve gebeurtenissen

- Min of meer historische figuren / objecten

Lees meer...

Magie mens

  • Definitie

(dient om zich te reinigen van een bezoedeling)

= geheel van stereotiepe handelingen of uitspraken waarmee men bepaalde doeleinden meent te kunnen realiseren, steunend op wetmatigheden die volgens de rationeel denkende mens totaal onbestaande zijn

 Stereotiepe handelingen = riten

Formules = bezweringen

  • Drie functies van magie
  • Afweermagie: moeten gevaren afweren en vooral de gevaren die gepaard gaan met taboe – overtreding
  • Productieve magie:belangrijke menselijke noden moeten bevredigd worden (Bv. Regen maken)
  • Destructieve magie: kwaad berokkenen aan de vijand door er een vloek over uit te spreken

  • Magisch denken

= geheel van opvattingen over de werkelijkheid waarbij een aantal wetmatigheden worden verondersteld die men via riten en bezweringen meent te kunnen gebruiken

 simpel vertrouwen in associaties (bv: alruin = mens)

 karakteristiek voor pre – wetenschappelijke en niet – geïndustrialiseerde maatschappijen

  • Verband taboe - magie

Getaboeëerde voorwerpen en handelingen zijn angstwekkend, dus zijn ze machtig. Wie de moed bezit een taboe te overtreden kan dan ook macht verwerven.

Lees meer...

Taboe mens

Met deze term worden objecten aangeduid die men niet mag aanraken of handelingen die men niet mag stellen. Onderwerpen die taboe zijn en zo de basisstructuur van de maatschappij aantasten:

- Associatie met gevaar

- Vreemd / uitzonderlijk karakter

- Onrust of angst verwekken

 contact met een taboe geldt als een bezoedeling

Lees meer...

De ontwikkeling van de mens

(Er is geen reden om te veronderstellen dat leven alleen uit de ons bekende moleculaire structuren kan ontstaan)

  • Mens kan over zinvragen nadenken

Deze eigenschap is puur menselijk!

vraag: “Wat voor een wezen is de mens?”  kunnen we deze vraag stellen? Het is de mens die de kennis naar voren brengt en is dus bevooroordeeld

De ontwikkeling van de mens verliep heel grillig, er was dus geen rechte lijn in de evolutie tot aan het ontstaan van de mens  “het leven op Aarde is niet ontstaan met als einddoel de mens voort te brengen”

  • Mens is een artistiek wezen

Vraag: “Waar om zijn mensen aan kunst / artistieke expressie gaan doen?”

Bv: - zichzelf versieren (juwelen, kralen, lichaamsschilderingen)

- wapens verfraaien

- grotschilderingen

- …

 dit vermogen is UNIVERSEEL !

  • Mens heeft gevoel voor technologie en vernieuwing

Mens kan zaken uitvinden en gaat op deze nieuwe zaken heel vlug variëren om ze nog te verbeteren  we leren deze nieuwe vondsten ook aan elkaar !

  • Mens beseft dat hij bestaat

“Als ik vanavond ga slapen, dan ga ik ervan uit dat ik morgen wanneer ik opsta nog altijd dezelfde persoon ben.”

 de mens is zelfbewust en beseft dat hij uniek is en anders dan alle anderen

  • Natuurlijke taal

We zijn in staat info over te brengen aan andere mensen zonder dat we daar veel moeite voor moeten doen: we zijn de enige soort die precies kan uitdrukken wat ze wil tot in de kleinste details

  • Mens is een moreel wezen

De mens heeft de spontane neiging om handelingen van andere mensen / onszelf te beoordelen in termen van “goed en kwaad”

≠ moreel besef waardoor we weten wat we moeten goedkeuren en wat niet (de legitimatie hiervan is het gebied van de ethiek!)

 dit besef in INDIVIDUEEL

  • Mens is een economisch en spelend wezen

cf. ruilhandel cf. “homo ludens”

  • Context: Neolitische Revolutie

= de belangrijkste stap die de mens ooit heef gezet: ca. 7000 – 10 000 jaar geleden: ontwikkeling van landbouw en veeteelt

Hiervoor: jager – verzamelaars  groepjes van 50 tot 100 mensen (als er meer mensen per groep zouden zijn, was er te weinig voedsel)

DUS: niet sedentair

Revolutie: - sedentair

- meer voedsel  meer mensen

- arbeidsdifferentiatie

Gevolg: ontstaan eerste steden  opsplitsing tussen cultuur / beschaving (=mens) en natuur

>>> POINT OF NO RETURN: er is geen terugkeer naar leven van jager - voedselverzamelaars !

Ontstaan van mythes in deze context:

Cf. Genesis; de zondeval  “de tuin” = periode voor de Neolitische Revolutie

 “vervloeking” = na de Revolutie: boeren en boerinnen

 Reflectie: waarom is het leven zo moeilijk?

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen