- Waarom biologie en psychologie tekort schieten

→ wat als crimineel beschouwd wordt is grotendeels sociaal en cultureel bepaald

→ wat binnen de ene maatschappij of binnen een subcultuur crimineel is, is dit niet in een andere en omgekeerd = variabel

bv. historisch variabel: farao mag huwen met zijn zus

→ De aard van de gepleegde misdrijven hangt sterk van de sociale klasse van de dader

=> sociologische verklaringen van criminaliteit en deviantie zijn meer aangewezen dan biologische en psychologische verklaringen

- Lombroso:

→ sommige mensen worden geboren met criminele neigingen: sporen van primitief mensentype in zich

→ onderscheiden adhv de vorm van hun schedel

=> Sheldon: verband tussen lichaamsbouw en crimineel gedrag

- Genetische verklaring:

→ studie van familiegeschiedenissen: crimineel gedrag kan net zo goed aan sociale of culturele omgevingsfactoren liggen dan aan genetische

=> opvoedingspatroon in families waar criminaliteit voorkomt, verschilt van families waarin dit niet voorkomt!

→ chromosomenstructuur: ongegronde conclusie

=> Toch spelen biologische factoren soms wel een rol: het is mogelijk dat de genetische uitrusting van sommige mensen hen prikkelbaarder of agressiever maakt, wat in bepaalde omstandigheden gemakkelijker zou kunnen leiden tot crimineel gedrag. Maar dit is nog geen afdoende bewijs dat dit in werkelijkheid het gevoel is

=> Determinisme? Als u bepaalde kenmerken vertoont, bent u dan voorbestemd om bepaalde gedragingen te vertonen?

→ Nee, doen enkel de waarschijnlijkheid toenemen maar men moet ook rekening houden met sociale omstandigheden

- Oorsprong gevangenissen:

→ hospitalen in 17e eeuw: boeren die geen werk meer vonden na afschaffing feodaliteit, konden hier terecht voor eten, maar werden soms ook gedwongen om arbeid te verrichten

→ werkhuizen ontstaan:

= opvangscentrum voor zij die niet meer konden meedraaien in de samenleving

= ongedifferentiëerde instelling: allerlei categorieën van mensen in één instelling

- modernisering als differentiatie

→ 18e-19e eeuw: gevangenissen

=> Geschiedenis van het gevangenis wezen = voorbeeld van hoe de modernisering in zijn werk is gegaan in het algemeen

→ Differentiatie = gevangenissen, asielen en hospitalen werden verschillende instellingen (=specialisatie van instellingen)

• hospitaal: ziekenhuizen die zich bezighouden met zieken

 ziekenhuizen die zich bezig houden met mentaal zieke, gestoorde

 weeshuizen

 bejaardeninstelling

• Sociale hervormers pleitten voor de invoering van de vrijheidsberoving als uitstekend middel om criminele activiteiten tegen te gaan

→ idee van individuele vrijheden vond ingang, respect voor individu

=> moord als ergste misdrijf

• Gevangenissen werden de plaatsen van heropvoeding en criminelen werden daarom geoefend in discipline

→ Verdwijning van publieke aspect

- modernisering als toegenomen controle & ‘verbetering’

→ typisch voor differentiatie = de houding t.o.v. de mensen verandert

• ME: men ondergaat de ziekt

→ beschouwd als noodlot of goddelijke straf, niet in handen van de mensen ; ~krankzinnigen: iets dat god zo gewild had

• Later: al die verschillende mensengroepen worden onderscheiden en men gaat proberen die een specifieke hulp en behandeling te geven met de bedoeling om hen er bovenop te helpen, hun lot te helpen
• Moderniteit = sterk probleemgericht om dat oplossen, men gaat die problemen onderscheiden

→ men kan meer en meer problemen oplossen

= toegenomen controle: men volgt alles op, de evolutie van het genezingsproces en de therapieën worden aangepast naargelang het succes dat ze hebben

→ organisatie is meer en meer verfijnd

- medicalisering van krankzinnigheid

→ ME: krankzinnigheid = gril van de natuur, men kan er niets aan doen; vorm van zwakzinnigheid of vorm van bezetenheid door demonen

→ krankzinnigheid wordt beschouwd als een ziekte

→ medicalisering = aangelegenheid die werd toegeëigend door de medische professie, competentiesfeer van geneesheren

=> Moderne samenleving 18-19^E: krankzinnige = zieke, iemand die je kan behandelen en gezond kan maken

=> Medicalisering = met behulp van gepaste medicatie gaat men de geestestoestand van de zieke te verbeteren of te genezen

- Pre-moderne samenleving: Verbanning, bedevaart, lijfstraffen (stokslagen,…), vastketenen, ophanging

→ vooral lichamelijke straffen + publiekelijk

→ Niet vaak gevangenisstraffen (= vrijheidsberoving)

=> lokale gevangenissen hadden andere functies

→ In de grotere Europese steden waren er wel gevangenissen van een grotere omvang, die meestal bevolkt werden door veroordeelden die wachtten op hun executie

=> Nauwelijks een gevangenisdiscipline, vrije sfeer

→ Atholl: beschrijving leven in een van de oudste Londense gevangenissen

- Industriële tijdperk: omgekeerd ; meer gevangenisstraffen dan lijfstraffen

→ Lichamelijke integriteit = belangrijk

→ Religieuze delicten bv. spotten met de kerk,… werd niet meer gestraft

=> Ommekeer pre-indrustriële samenleving: al wat lichamelijk was, werd als normaal beschouwd , straffen waren dus lichamelijk  industriële samenleving: bescherming lichaam: geen lijfstraffen, maar boetes of gevangenisstraf

→ Deviantie = historisch gebonden + variabel

→ Kan zorgen voor onduidelijkheden wanneer wetten en zeden snel veranderen

= normvervaging: men weet niet meer wat wel niet mag