- gedrag wordt door individuen bewust en rationeel overdacht om zo bepaalde doelen of voordelen te bereiken

→ rational choice: het gedrag van mensen is het gevolg van zijn/haar eigen overweging en indien ze vaststellen dat er meer voordelen dan nadelen zijn aan het gedrag, zullen mensen die handeling stellen

 andere studies: deviantie = reactie maar geen actie; = gevolg van externe invloeden

→ Differentiële associatie: interacties met anderen

→ Anomietheorie: druk die individuen ondervinden in een maatschappelijk context die gericht is op het verwerven van materieel succes

→ Labelingtheorie: bepaalde gedragingen worden door anderen bestempeld als afwijkend

- belang van individuele keuze

→ individuen kiezen ervoor om al dien niet crimineel te handelen; men weegt de voor- en nadelen af, en wanneer zij besluiten dat het de moeite loont, handelen zij crimineel

=> dit impliceert niet dat crimineel gedrag lang op voorhand beraamd en gepland wordt

=> lichtere misdrijven: vaak situationele beslissing

- waarom reageert in eenzelfde situatie de één met rebellerend gedrag en de ander met conformistisch gedrag?

→ koppeling Merton aan Sutherland

- Cloward en Ohlin over jeugdbendes

→ in gemeenschappen waar de kansen om op een legitieme manier succes te verwerven zeer beperkt zijn

→ accepteren algemene waarden, maar die waarden worden op een eigen manier opgevat, aangepast aan eigen subcultuur

=> schema verschillende soorten reacties op anomie

- Albert Cohen: geen al te rigide onderscheid mag getrokken worden

→ leven in delinquente buurten is altijd gebaseerd op afwijzing van de dominante cultuur

Labeling theorie

- Symbolisch interactionisme: gedrag/interactie van menen hangt af van betekenis die ze geven aan elkaar, aan de wereld, aan de situatie

→ labelling = definitie geven aan bepaald gedrag, deviant en crimineel noemen bv. moordenaar

- interactieproces tussen devianten en niet-devianten: hoe komen mensen ertoe anderen als deviant te beschouwen?

- machtsverhouding

→ Verhouding tussen diegene die labels kleven en diegene die labels opgeplakt krijgen (devianten) = machtsverhouding

→ Labels worden gekleefd door de vertegenwoordigers van de wet en de gevestigde orde; een label dient om wat in die orde past te onderscheiden van wat er niet in past

Bv. rechters: veel macht en hebben het recht om labels te kleven; straffen die ze uitdelen zijn definities

Bv. artsen: ziekterol

Bv. Machtigen = diegene die labels geven

=> Kleven van een label : middel om bestaande orde en duidelijkheid te handhaven

→ Eenzelfde gedrag wordt in het ene geval beschouwd als deviant en in het andere niet, naargelang de sociale status van de betrokkene

→ Eenmaal een jongere gelabeld is als een delinquent, wordt hij door anderen (leraars, werkgevers,..) als onbetrouwbaar beschouwd en zal zo vaak hervallen in crimineel gedrag zodat het labelling proces nog intensiever wordt

=> hoe hoger op de maatschappelijk ladder, hoe hoger de definitorische macht

- primaire en secundaire afwijking

→ primaire: overtreden van de norm zelf

→ secundaire: wanneer individu zichzelf gaat beschouwen als deviant

=> vergt leerproces: paradox: instellingen zijn bedoeld om devianten op het rechte pad te helpen (bv. asielen, gevangenissen) maar spelen tegelijkertijd een belangrijke rol in het leerproces waarbij de deviant zichzelf leert zien als deviant

- stigmatisering

= wanneer een individu er door anderen zo vaak op gewezen wordt dat hij een crimineel is, kan hij zich gaan vereenzelvigen met dit label

→ impact is zo blijvend dat de betrokkene dat kenmerk als beslissend basiskenmerk van zichzelf zal beschouwen, en heeft dus zeer vergaande gevolgen; manier waarop men over mekaar praat kan dus vergaande gevolgen hebben en is dus een vorm van machtsuitoefening

=> leidt tot self-fulfulling prophecy: eens ‘x’ altijd ‘x’

bv. prostituee zijn: blijkt niet beperkt tot beroep maar strekt zich uit over je hele leven, men kan zo geïsoleerd worden

- Belang van labeling theorie:

1. daden zijn niet op zichzelf deviant

2. labels kleven is een middel van machtsbehoud

- zwakke kanten

1. verklaart niet waarom individuen bepaalde gedragingen stellen

2. niet helemaal duidelijk in hoeverre het labelingproces het afwijkend gedrag in de hand werkt

3. niet duidelijk waarom in een bepaalde maatschappij bepaalde activiteiten als deviant gelabeld worden en in een andere maatschappij niet

- anomie (Durkheim)

- anomie volgens Merton: discrepantie tussen nagestreefde waarden en beschikbare middelen

= sociale druk waaraan individuen in bepaalde situaties bloot staan wanneer de algemeen aanvaarde waarden en streefdoelen conflicteren met wat in de realiteit mogelijk is

→ niet iedereen die leeft in anomie wordt crimineel!

VERDUIDELIJKING

- Anomie doet zich voor wanneer er mensen er niet in slagen die waarden en normen na te leven omdat ze niet beschikken over die middelen: middelen en waarden zijn slecht op elkaar afgesteld. Bv. Opgroeien in analfabetisch gezin: men heeft niet te middelen om te leren lezen en schrijven (norm= lezen en schrijven//middel = ouders maar die zijn analfabeet)

- 5 mogelijke reacties op situaties met deze spanning

(a) conformist: men conformeert zich naar de norm en naar de middelen

→ of ze nu succes behalen of niet = meerderheid van de samenleving

(b) innovator: vernieuwers: willen waarden en normen nastreven maar beschikken niet over de maatschappelijk geaccepteerde middelen. bv. kidnappen, bank overvallen

= vernieuwers: men zoekt constant naar nieuwe middelen (weliswaar niet geaccepteerd op maatschappelijk niveau) bank overvallen  geld drukken,…

(c) ritualist : houden zich aan de gedragsregels, maar hebben geen streefdoel voor ogen

Bv. iemand die elke dag een saai werk verricht, zonder carrièrevooruitzichten of beloningen

Oorsprong: iemand die deelneemt aan religieuze praktijken maar die niet gelooft, heeft de middelen maar gelooft niet

= sociologie: iemand die de normen en waarden afwijst hoewel hij over de middelen beschikt om die na te streven

(d) retreatist = afhakers: verwerpen van dominante waarden en geaccepteerde middelen

→ Men trekt zich terug uit de samenleving en het sociaal leven = afhakers

(e) rebel: reactie van individuen of groepen die de dominante en de geaccepteerde middelen verwerpen maar die deze willen vervangen door nieuwe waarden en normen om zo de hele maatschappij om te vormen ( afhakers) Bv. radicale politieke groeperingen

→ men verzet zich tegen de samenleving maar op een manier die enigszins ongecontroleerd is en niet effectief

- sommige milieus werken illegale activiteiten in de hand en andere niet

=> verschillen in crimineel gedrag worden verklaard door verschillen in de mate waarin ze geassocieerd zijn met bepaalde subculturen

- deviantie wordt aangeleerd (zoals elk gedrag)

→ zoals bepaalde individuen zich leren te gedragen conform de wet, leren anderen zich crimineel te gedragen

Bv. drugs spuiten: gezien van anderen; roken; drinken,…

- belang van groepslidmaatschap

→ crimineel gedrag wordt voor een groot deel aangeleerd in primaire groepen , vooral in ‘peer groups’

=> verschil tussen crimineel en conform gedrag is dus niet erg groot

=> beiden zijn gericht op het vervullen van dezelfde behoeften en waarden

→ gevangeniswezen: aanvankelijk verbeteringsinstelling (Total institution) maar is eigen een leerschool voor criminaliteit, men komt in contact ‘nieuwe’ vormen

=> manier om iemand die al contacten heeft in crimineel milieu, diens banden te versterken