Echtscheiding gaat gepaard met een aantal grondige veranderingen.

Bohanman:
Onderscheiding tussen zes overlappende echtscheidings - aspecten, die hun eigen spanningen en problemen kennen voor iedereen uit de directe omgeving:

• Emotionele echtscheiding
  = De affecten gaan op zoek naar andere objecten.
  = Men wordt andere gevoelspersonen
• Wettelijke echtscheiding
  = Onderwerping aan de regels van de wet, men moet een hele
  papierbundel doorlopen.
• Economische echtscheiding
  = delen van het bezit
• Scheiding als ouders
  = wie gaat ervoor de kinderen zorgen?
• Gemeenschapsscheiding
  = Scheiding van de netwerken, vrienden zullen moeten kiezen
   Netwerkherschikking
• Psychische echtscheiding
  = Men voelt zich gekrenkt, tekort gedaan, kwaad,..

Opmerking:
De financiële gevolgen zijn meestal zwaarder voor vrouwen dan voor mannen. Maar de psychische en sociale gevolgen lijken voor beide seksen zwaar door te wegen.

Tijdens echtscheiding: gevoelens van rouw en neerslachtigheid of net euforie. Na een tijdje komt meestal het gevoel van eenzaamheid aanbod.

Soms wordt deze aanzien als een verlossing uit een ondraaglijk sociale situatie. Toch gaat dit gepaard met emotioneel lijden en een verslechtering van de economische situatie van één van de partners.

Diane Vaughan:
Het uiteengaan wordt vooraf gegaan door een periode van sociale scheiding, waarbij ten minste één van de partners een ander levenspatroon, nieuwe vrienden en interesse zoekt en ontwikkelt. (Dit alles zonder betrokkenheid van de oude partner). Dit proces groeit gaandeweg en niet bij aanvang bedoeld.

1) De initiator is ontevreden met de relatie. Hij gaat zijn gebied afbakenenwaarin hij zijn eigen leven kan opbouwen. Dit volgt meestal op mislukte pogingenom de partner te veranderen.

2) De initiator geraakt gefixeerd op de negatieve kenmerken van de partner en van de relatie. Er is sprake van een 'omgekeerde verliefdheid'; waarbij nu enkel de zwakke kanten opvallen.

3) Voor- en nadelen van een echtscheiding worden afgewogen.

 “Rational choice benadering”

Opmerking:
Functionalisten:

• Parson: echtscheiding vanwege economische eisen.

Vaughan: individuele actie, voor zichzelf gekozen

De toename van het aantal echtscheidingen: PARSON

Vroeger kon men bijna niet scheiden, enkel als men de schuld van de ander kon bewijzen. Nu vinden er ook veel schuldloze echtscheidingen plaats.

Oorzaak?

• Toegenomen economische onafhankelijkheid van de vrouw

 19de eeuw was de vrouw afhankelijk van de man: economisch, sociaal en
politiek.
Duidelijk verband merkbaar

• Relatief gemakkelijker om een éénpersoons-huishouding overeind te houden
   Men kan gemakkelijker alleen overleven.
  Maar er bestaat een groot risico op armoede.
  
  
  • Geen stigmatisering voor echtgescheiden mensen
     Het is cultureel aanvaardt en dus niet meer verwonderlijk of ongewoon.
    Ook de Kerk heeft hier nog weinig invloed op.
    (culturele beeldstorming van de echtscheiding)

v Beëindiging van huwelijk vanwege persoonlijke onvoldoening.

Opmerking bij beëindiging van huwelijk vanwege persoonlijke onvoldoening:

Anthony Kiddens: huwelijk ontstaat uit confluent love.
Wat wil dit zeggen? liefde staat centraal ten koste van economische stabiliteit, religieuze redenen om samen te blijven,... Als er geen liefde meer is, hoeft men niet meer samen te blijven. Doorheen het huwelijk wordt er veel geëvalueerd. Bij een negatieve evaluatie gaat men uiteen. Vroeger was dit echter niet! Het 'ik' werd geëvalueerd, “ik moest me aanpassen aan de sociale instituties”. Nu geldt eerder het omgekeerd, “de institutie past zich maar aan mij aan”.

Parsons was een toonaangevende functionalist. Hij onderzocht de veranderingen in de maatschappelijke functies van het gezin.

• Extended family vervulde een andere functie in landbouwmaatschappij en preïndustriele samenleving.
  
  
  • Landbouwsamenleving
    = economische functie: een soort van productie-eenheid
    = andere functies: opvoeding, ontspannen, onderwijs, sociale controle, pijler in de waardenoverdracht.

 deze functies waren geschikter voor ‘extended family’ dan
voor kerngezin. (geen goede ontwikkeling van kerngezin
mogelijk)

• Geïndustrialiseerde samenleving
  = kerngezin vervangt gedeeltelijk ‘extended family’

- Ontstaan van sociale organisaties.
Bv. fabriek, school, politie, theater,... nemen een
aantal van deze functies over.

- Kerngezin beantwoordt aan nieuwe maatschappelijke noden van de geïndustrialiseerde samenleving.
 De belangrijkste economische organisatie is de fabriek,
die mobiliteit vereist van de arbeiders.
(= geografische, professionele en sociale mobiliteit)

 ‘Extended family’ vormt hier een rem op.

- Loyaliteit
van de individuele familieleden t.a.v. ‘extended
family’ verhindert dat ze professioneel eigen weg kunnen
gaan. Noodzakelijk dat men zich niet meer onderwerpt
aan de eisen van de ‘extended family’.

Oplossing:
Opsplitsen in kleinere kerngezinnen, die meer op het ritme en de vereisten van de fabriek overlopen. Ze kunnen zich ook dichter bij hun werk gaan vestigen.

- Loopbaan
kiezen in functie van eigen kunnen, capaciteiten,
belangstellingen en kansen. Hierdoor kunnen er snel
verschillen ontstaan tussen de verschillende leden van
de familie, die soms niet overeen komen met de
traditionele familiehiërarchie.

KRITIEK:
Extended families zijn inderdaad disfunctioneel voor de werking van de geïndustrialiseerde samenleving.
Maar! Dit gezinstype was niet het dominante gezinstype van de pre-industriële
samenleving.

- Inaccurate theorie!!

Toepassing op het individuele gezinsleven: Is deze arbeidsmobiliteit nog groter geworden?
Ja, niet op gelijke plaats wonen en werken, dit oefent een drukuit op het huwelijk.
 spanning arbeid en gezin!