DE PI JNBELEVING

• Functioneel: waarschuwt voor potentiële lichamelijke beschadigingen, pogingen oorzaak te vermijden of pijn te verminderen
• Congenital universal insensitivity to pain
• Destructief en problematisch indien chronisch, beheerst leven
• Vb. reumatoïde artritis, fantoompijn

TYPEN PIJN

ACUUT OF CHRONISCH

• Acute pijn
• Pijn korter dan drie tot zes maanden
• Mogelijk recidiverend (vb. migraine)
• Chronische pijn
• Langer dan drie tot zes maanden
• Twee brede typen
• Met duidelijke oorzaak (vb. reumatoïde artritis)
• Zonder duidelijke oorzaak (vb. 85% van rugpijn)
• Twee groepen chronische pijn:
• Chronische goedaardige pijn: constante hevigheid van pijn (vb. pijn in de onderrug)
• Chronische progressieve pijn: pijn wordt heviger (vb. reumatoïde artritis)
• AARD VAN DE PI JN:
• Type pijn (vb. stekende pijn, pijnscheuten, brandende pijn, …)
• Hevigheid van de pijn (vb. licht ongemak tot onhoudbare pijn)
• Patroon van de pijn (vb. kort van duur, voortdurend, met tussenpozen)

DE PREVALENTIE VAN PI JN

• 19 - 21% van algemene publiek enige mate van chronische pijn
• O.a. verwonding, sportblessure, gezondheidsprobleem
• Bijna 80% raadpleegde arts gedurende voorbije 6 maanden
• Vooral ouderen, gescheiden personen, personen met een baan met hoge lichamelijke belasting
• Belangrijkste reden om arts te bezoeken:
• 40% van bezoeken 1e lijnszorg, 80% hiervan beperking van lichamelijk functioneren
• Pijn vooral in onderrug, buik, hoofd
• Patiëntengroepen met hoger pijnniveau
• Vb. 64% terminale patiënten
• Economische kosten:
• Direct: voor gezondheidszorg voor behandelen pijn
• Indirect: ziekteverzuim, productieverlies, kosten van ‘informele’ zorg
• Indirecte kost groter dan directe kost

LEVEN MET PI JN

• Effecten van pijn:
• Verhinderen deelname aan lichamelijke en sociale activiteiten en aan werk, dagelijkse zorg, negatieve invloed op sociale relaties en huwelijken, financiële situatie, …
• Mogelijk verlies van baan wegens invaliditeit: vooral bij mensen met lichamelijk zwaar werk
• Depressie: oorzaak of gevolg van pijn? Mogelijk wederkerige relatie
• Interacties met sociale omgeving
• Kosten en (onbewuste) voordelen
• primaire (intrapersoonlijke) winst
• Uitingen van pijn leiden tot stoppen of afnemen van aversieve consequentie
• Secundaire (interpersoonlijke) winst
• Positieve consequentie van pijn, vb. zorg
• Tertiaire winst
• Voldoening of plezier ervaren door andere dan de pijnleider, wanneer deze de patiënt helpt
• Opvattingen over eigen pijn: gebrek aan activiteit wordt versterkt door verlichting bij vermijden van de activiteiten
• Problemen door beloningssystemen
• Minder actief worden kan leiden tot verergering problemen
• (vb. chronische rugpijn verergerd door afwassen)

Vijf nadelen:

1. Dramatisering

2. Niet meer gebruiken lichaamsdeel,inactiviteit

3. Middelenmisbruik

4. Afhankelijkheid van anderen

5. Invaliditeit

BELANG VAN SOCIALE ONDERSTEUNING

• Vb. bij reumatoïde artritis: minder pijn en beter lichamelijk functioneren
• Factoren die een rol spelen:
• Gestimuleerd actief te zijn → blijven functioneren, soepel houden van gewrichten
• Emotionele ondersteuning

ONDERZOEKSTHEMA

• Pijnbestrijding bij sikkelcelziekte:
• Ongewone vorm rode bloedcellen: hemoglobine S
• Episoden met geblokkeerde vaten en hevige pijn
• Behandeld met intraveneuze sterke pijnstillers
• Als gevolg van pogingen tot pijnbestrijding:
• 37% middelenmisbruik, 31% afhankelijkheid
• Thema’s uit interviews: (1) middelengebruik als actieve poging to coping, (2) streven naar normaler leven, (3) bewustzijn van afhankelijkheid, (4) psychologische effecten bestrijden, (5) verstoring dagelijkse activiteiten