Produceerde in de XX een pseudo – Vermeer (de Emmaüsgangers)

De rol van de biologische remfactor (op de bevolkingsgroei) werd verdiept in onderzoek waaruit blijkt dat menselijke migratie, ontdekkings- en handelsreizen oorzaak zijn van een verstrekkende biologische uitwisseling op lange afstand. Dit was o.a. de oorzaak van de snelle uitroeiing van de Amerikaanse Indianen, maar ook van de invoer van malaria en gele koorts van Afrika naar Amerika, en van syfilis in Europa (zie ook Diamond en Crosby)