veranderingen in vraag/aanbod zorgen voor kwantitatieve expansie steenkoolnijverheid

a. stijging vraag: grotere behoefte huisverwarming door verstedelijking: hout, houtskool, turf

• ecologische redenen zorgen voor reglementering houtsprokkelen & turfsteken
• overschakeling naar overvloedig aanwezige + goedkopere middelen zoals steenkool
• voor industrieel gebruik: o.a. ijzerindustrie

b. stijging aanbod moest gestegen vraag opvangen

• nieuwe graaf- & stuttechnieken maakte diepere delving steenkool mogelijk
• atmosferische vuurpomp voor wegpompen water in mijngangen

2.3. ijzernijverheid werd in 16/17^de eeuw begunstigd door expansie v.d. wapenindustrie

• vooral in Luik, ZO-Eng., Zweden (voorbeeld kanonskogels)
• gietijzeren kanonnen in Eng. à door innovatie & technologische voorsprong verlegde het zwaartepunt v. Europa’s zware industrie zich naar Engeland