Toynbee, A.

- cyclus-historicus, meent op- en neergaande bewegingen in de beschavingen te kunnen onderkennen

- zijn cyclustheorie is een poging om de evolutie van de universele mensheid binnen nieuwe structuren, namelijk de groeiende en kwijnende beschavingen, te behandelen

- ontwerper van de meest ambitieuze cyclustheorie

- stelde in zijn ‘Study of History’ vast dat er vele parallelle beschavingen bestaan, die een analoge evolutie doormaken, in 4 fasen:

1. de natuurlijke omgeving vormt voor de primitieve gemeenschap een uitdaging (challenge) waarop gereageerd kan worden (response), waardoor de groep een beschaving wordt (civilization),
2. groei: actie verplaatst zich van het stoffelijke naar het geestelijke
3. door een tekort aan creatief vermogen stort de beschaving in (breakdown),
4. ontbinding, die soms vervangen wordt door verstening (= challenge-response theorie)

- niet zo pessimistisch als Spengler, gelooft niet in zijn pseudo-biologisch proces en stelt dat er een uitweg is, voor de Westerse beschaving is dat het christendom

enorme eerbied voor historische feiten