Rijk geloofsleven in Late ME

Twee zienswijzen

1) sommigen zochten i.v.m. het rijke geloofsleven in de late ME naar de wortels v.d. Reformatie

2)anderen legden juist nadruk op continuïteit met het verleden aangezien religieuze sentimenten diepgaand waren veranderd in de 11/12^de eeuw en die tendensen i.d. 14/15^de eeuw werden verdergezet:

à 2^de zienswijze lijkt beter, maar 2 opmerkingen:

Twee opmerkingen

- het zijn niet de vormen waarin geloof uitdrukking vond maar hun overdadigheid en intensiteit v.d. geloofbeleving die om een verklaring vragen

- de voorgeschiedenis van de Reformatie lag natuurlijk in de late ME maar elke kritische houding t.o.v. de Kerk wordt dan ook bekeken als vooraankondiging v. d. Hervorming

Meningen

- gangbare mening: hervormers verweten de Kerk dat ze te veel v.d. gelovigen eiste en dat kritiek zelden gepaard ging met volledig afwijzing v.d. Kerk en haar instituut (stemt overeen met beeld dat zich opdringt v. verdeeldheid t.a.v. religieuze leven i.d. Late ME)

- 2 uitersten: op verinnerlijking v. geloofswaarden & persoonlijk godscontact gerichte vroomheid (instrospectief) ó met veel uiterlijk vertoon gepaard gaand volksgeloof

- daartussen breed schemergebied vol rijke uitdrukkingsvormen

- verbindend element = obsessie met sterven & dood (morbiditeit) (door hoge mortaliteit)

- veel meer gebedsherdenkingen (memories) + morbide, akelige motieven in geestelijke poëzie, liederen, preken en schilder- & beeldhouwkunst

- nooit eerder zo’n weelderige ‘roomse’ rijkheid gezien, was individuele betrokkenheid bij het geloof zo groot, was het maatschappelijk draagvlak voor de werken v.d. Kerk breder

- Kerk was er prachtig in geslaagd de gelovigen te bereiken en haar belangrijke religieuze & zedelijke boodschappen in brede lagen v.d. bevolking te laten doordringen